
„Dziennik wojenny 1915” – relacja

W czwartek 6 marca w naszym centrum miała miejsce dyskusja o książce „Żydowski nos” autorstwa @sabylghoussoub wydanej przez @wydawnictwo_eperons_ostrogi
O różnych stronach opowieści o Alephie rozmawiały Magdalena Kozłowska i Karolina Rak.
—-> Kolejne spotkanie książkowe już 20 marca, porozmawiamy wtedy o dzienniku S. An-skiego. W dyskusji wezmą udział Artur Markowski, Bella Szwarcman-Czarnota, rozmowę poprowadzi Renata Piątkowska, a słowem wstępu opatrzy Joanna Degler.
Drugie spotkanie książkowe w czerwcu dotyczyło książki Jessiki Rody For Women and Girls Only. Reshaping Jewish Orthodoxy Through the Arts in the Digital Age (wydanej w tym roku przez New York University Press).
Opierając się na swojej wieloletniej pracy badawczej autorka przybliżyła nam świat artystek w ortodoksyjnym judaizmie (w jego różnych odłamach) i tych, które zdecydowały się odejść z ortodoksyjnej społeczności, ale nadal pozostaje ona dla nich ważnym elementem pracy. Dużą częścią dyskusji było zaznajomienie nas (a zarazem odpowiedzenie na pytanie) z tym jak być artystką (i nawiązywać kontakt z odbiorcami sztuki), gdy jako ortodoksyjna Żydówka nie powinnaś pokazywać twarzy, nie powinnaś w ogóle stawiać się w centrum uwagi, bo to sprzeczne z zasadami skromności.
Autorka z prowadzącą podjęły się również odczarowaniu niektórych stereotypów.
Spotkanie poprowadziła
Karolina Krasuska – Studiowała anglistykę i germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz na Uniwersytecie w Kassel. W 2010 r. obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie Europejskim Viadrina (Frankfurt nad Odrą) pod kierunkiem prof. dr hab. Bożeny Chołuj (EUV) i Cristanne Miller (SUNY Buffalo) jako stypendystka Fundacji Heinricha Boella. Od 2008 r. pracuje w Ośrodku Studiów Amerykańskich UW. Wykładała także na Podyplomowych Gender Studies Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk oraz jest wykładowczynią na Studiach Polsko-Żydowskich IBL PAN.
Jessica Roda – antropolożka i etnomuzykolożka. Specjalizuje się w życiu Żydów w Ameryce Północnej i Francji oraz w międzynarodowej polityce kulturalnej. Roda uzyskała doktoraty na Uniwersytecie w Sorbonie i Uniwersytecie w Montrealu. Była stypendystką i stypendystką rezydentką na McGill University (Eakin Fellow oraz Simon i Ethel Flegg), Columbia University (Heyman Center), UCLA (Wydział Etnomuzykologii), Universidade Estadual de Campinas i Université de Paris.
Punktem wyjścia naszego czerwcowego spotkania była biografia Eve Adams „Odważne życie Eve Adams w niebezpiecznych czasach” autorstwa Jonathana Neda Katza, w tłumaczeniu Agnieszki Szling. Niezwykła postać, mimo polskiego pochodzenia, właściwie tu nieznana. Prowadzący spotkanie przybliżyli nam sylwetkę Eve. Wspólnie zastanawialiśmy się na ile biografia Eve jest życiorysem w jakiś sposób modelowym dla swoich czasów, a na ile jednak wymyka się pewnym ramom.
Podęli również temat odszukiwania queerowych historii i kontekstów, tego jak często w ich przypadku dochodzi do odkrywania czegoś pod wpływem zbiegu okoliczności, czegoś pozornie nieważnego. Podobnie było w przypadku historii Eve Adams, którą odkrywali jej biografowie.
Epizod polski Eve wciąż pozostaje niewiadomą, na której odkrycie czekamy.
W dyskusji wzięli udział:
12.03 odbyły się u nas warsztaty naprawcze, które poprowadziła Maja Karina Rozbicka. Podczas warsztatów można było zacerować, zaszyć lub wyhaftować coś na ciuchu, który takiej drobnej naprawy potrzebował. Maja pokazała nam jak pozornie nienadające się do niczego ubrania, mogą zyskać nowe życie.
Warsztaty, wykłady, koncerty, spotkania wokół ciekawych książek – wydarzenia dla osób w różnym wieku – to program, jaki proponowaliśmy w czasie tegorocznego Festiwalu Warszawa Singera.
28 sierpnia eksperymentowaliśmy z techniką kolażu, inspirując się prądami filozoficznymi, które wyrosły na gruncie kultury żydowskiej. Warsztaty artystyczne w ramach Festiwal Warszawa Singera prowadziły Julia Szawiel i Alicja Balcerak. Tego dnia zaprosiliśmy też na warsztaty muzyczne prowadzone przez Nataliyę Uteshevą Kasyanchyk, oraz muzyczną opowieść Agnieszki Aysen Kaim z akompaniamentem Mateusza Szemraja.
29 września Międzypokoleniową Fetę w CKJ zaczęliśmy od “Szalom, witajcie!” – warsztatu collage prowadzonego przez Monikę Krajewską. Uczyliśmy się nowych i ciekawych technik, tworząc własne prace. Jednocześnie Rafał Dajbor zabrał nas w podróż po życiu i twórczości Idy Kamińskiej. Dzięki grze miejskiej poznaliśmy wiele teatralnych ciekawostek.
Czy można żyć bez miłości? Na to pytanie odpowiedzieliśmy podczas warsztatów zapomnianych przedwojennych piosenek, które prowadził Robert Lipka.
W naszej kuchni pod okiem Katarzyny Batarowskiej powstawały potrawy “na raz” do ręki i w sam raz na sierpniową pogodę. Było wspaniale. A z hummusu batatowego, buraczanej raity, chipsów za’atarowych, twiatów sezamowych, sera w miodzie i pistacjach, sałatki śliwkowej w sosie z fig oraz pęczakowego tabbouleh w zielonych łódkach zostało wspomnienie.
Międzypokoleniowa feta nie mogła obyć się bez warsztatów malarskich pani Anny Marii Czubaczyńskiej oraz lekcji tańców izraelskich z Moniką Leszczyńską.
30 sierpnia odbyło się spotkanie z prof. Sławomirem Buryłą wokół publikacji “Getto warszawskie w literaturze polskiej, a 1 września sesja naukowa “Kultura i polityka”.
2 września zaprosiliśmy Was na Tencerówkę! Były warsztaty tradycyjnej żydowskiej kuchni (w zweganizowanej wersji), które zwieńczyła wspólna uczta. Gdy słońce nad Muranowem zaczęło sposobić się do zachodu, w półmroku sal CKJ-u rozgościł się mistrz kaligrafii, który chętnym i niestrudzonym gościom i gościniom wróży przyszłość. Stroniącym od astrologii oraz tym, którym od sztuki kulinarnej milsze jest wspólne muzykowanie, do gustu przypadły z pewnością warsztaty piosenki jidysz z kierowniczką muzyczną Teatru Żydowskiego Teresą Wrońską.
Na zakończenie wieczoru wysłuchaliśmy solowego koncertu „Must remain unspoken” Natana Kryszka. Kameralny występ solowy, który artysta zaproponował słuchaczom i słuchaczkom, to wariacja na temat hebrajskiej litery bet – a więc połączenie sztuki muzycznej z tradycjami mistycznymi. A to wszystko przy akompaniamencie saksofonu i instrumentów własnego pomysłu!
3 września rozmawialiśmy o książce “Wizyta” Kathariny Volckmer. W książce tożsamość rozumiana jest wielorako i wielostronnie. Z jednej strony mamy kwestię tożsamości płciowej, która jest w sposób nierozerwalny złączona z kwestią tożsamości narodowej, językowej, usytuowania w tym, a nie innym pokoleniu oraz kraju. Bohaterka jest emigrantką, którą goni przeszłość. Autorka “Wizyty” jest Niemką mieszkającą w Anglii i napisała książkę po angielsku. Ten monolog ma status wyznania intymnego, ale nie we własnym języku – co jest sprawą istotną. Kwestia niemieckiej winy, usytuowania się niemieckości wobec świata żydowskiego i zbrodni popełnionej na Żydach to również jeden z centralnych tematów publikacji.
Spotkanie odbyło się w cyklu Żydowski Salon Literacki w ramach Festiwalu Warszawa Singera.
“Matka na obiad” (Wydawnictwo Filtry) to nowa książka Shaloma Auslandera, o której dziś z autorem rozmawiali Magdalena Kozłowska i Maciej Stroński.
“Książka nie do końca jest o samych Żydach, ale o plemionach, społecznościach i ich cechach” – powiedział autor. Stworzenie fikcyjnej rodziny było dla niego zabawne, bo pozwoliło mu wymyślić zasady, jakimi się rządziła. “W USA tożsamość jest bardzo istotną rzeczą, wokół której się wszystko kręci” – uważa.
Magdalena Kozłowska zwróciła uwagę, że w “Matce…” przejawia się motyw jidysze-mame, który pojawia się w wielu tekstach kultury i być może wydaje się już dość zgrany.
“O to trzeba zapytać o to mojego psychiatrę” – wyjaśnił Shalom Auslander. “Motyw matki występuje cały czas w moim życiu – na dobre i na złe, w większości na złe. Nie jest to kwestia żydowskości, bo mam różnych przyjaciół, którzy też mają problemy z matkami”.
Zdaniem Magdaleny Kozłowskiej Matka-Polka jest trochę inna, bo poświęca się dla dzieci i umiera za ojczyznę.
“Możemy dyskutować, czy poświęcenie jest bardziej lub mniej żydowskie, ale na pewno dla tej bohaterki zawsze najważniejsi byli ludzie, dopiero potem ona czy rodzina” – uzupełnia autor. “Tak byłem wychowany, że jestem kolejnym ogniwem w tym łańcuchu, dzięki któremu to wszystko funkcjonuje. A łańcuchy, nawet złote, nie są dobre”.
Program współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
“Żywot i śmierć pana Hersha Libkina z Sacramento w stanie Kalifornia” to dramat autorstwa Ishbel Szatrawskiej, o którym premierowo opowiadała dzisiaj podczas spotkania otwartego na naszym FB.
Tekst powstał na Konkurs im. Szymona Szurmieja na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej, ale autorka ostatecznie nie zdecydowała się na jego złożenie. Zamiast tego wydała książkę, którą dziś możemy czytać.
– Czytaliśmy dramaty w szkołach, polska tożsamość bardzo się na nich opiera. Ale potem następuje wyrwa – zwracała uwagę prowadząca spotkanie Magdalena Kozłowska. Nowe teksty wydawane są rzadko lub przez same teatry, co sprawia, że nie trafiają do szerokiego odbiorcy.
Ishbel Szatrawska w swoim utworze rozlicza się z innymi twórcami, w tym Słobodziankiem i jego “Naszą klasą”.
– Postanowiłam nie dawać sobie żadnych szlabanów, takich, że nie będę mogła czegoś powiedzieć, że coś jest za mocne, nie eleganckie. Nie ma się co ograniczać – mówi autorka.
W książce pojawiają się nawiązania do przemówień historycznych, do Tory, do “Aniołów w Ameryce”, więc dramat jest intertekstualny. – Jeżeli ktoś wyłapie odniesienia, to dobrze; jeżeli nie, też nie ma problemu. Ja dobrze bawię się pisząc – przyznaje autorka.
Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
W listopadzie zaprosiliśmy Was na warsztaty, podczas których stworzyliśmy picture booka inspirowanego opowiadaniem “Lekarz wiejski” Franza Kafki.
Do udziału w dwudniowych warsztatach zaprosiliśmy młodych twórców wizualnych, którzy wspólnie opracowali projekt książki obrazkowej. Naszego picture booka można pobrać TUTAJ.
Warsztaty poprowadził Natan Kryszk.
Wprowadzenie: Dominika Ludwig.
Twórcy picture booka: Elvina Boguslavskaya, Aleksandra Ćwikowska, Hanna Dulnik, Aleksandr Fendrih.
Program współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
Wróżby, nagrody, wspólne gotowanie i koncert – takie atrakcje czekały na uczestników Tencerówki, która odbyła się w CKJ 10 grudnia.
Piątkowy wieczór był doskonałą okazją do świętowania i wspólnej zabawy jeszcze w nastroju chanukowym. Uczestnicy mieli do wyboru wiele aktywności.
W kuchni pod kierunkiem Michała Lachura – mistrza potraw wegańskich i wegetariańskich – przygotowali pieczone gołąbki, bliny, cymes, ciasto z mąki żytniej, kluski z fasolą, marchewką i groszkiem, ciasto pomarańczowe z figami, kartoflankę z grzybami, mamałygę i krupnik.
W tym samym czasie w klubie każdy mógł zakręcić drejdlem, zdobyć odpowiednią liczbę punktów w grze i wygrać niespodzianki ufundowane przez Teatr Żydowski, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Muzeum Getta Warszawskiego. Były to bilety na spektakle i wystawy oraz mnóstwo gadżetów!
Jednocześnie w naszym Centrum uczestnikom wróżyła Aleksandra Ćwikowska z Nice Letter Studio. Zabawie “Kabała Serca” towarzyszyły kaligrafowane wróżby, które będą piękną pamiątką na długo!
Wieczorem zasiedliśmy do wspólnej uczty (było przepysznie!), a następnie wysłuchaliśmy koncertu w wykonaniu Di Libre brent wi a nase Szmate (Maja Luxenberg).
Dziękujemy Wam za udział w tym wyjątkowym wydarzeniu! Mamy nadzieję, że spotkamy się na podobnych już wkrótce!