koordynatorka seminarium jidysz nad książką

Odkrywanie żydowskiej kultury – zapraszamy na Międzynarodowe Seminarium Jidysz!

Świat jidysz przeniósł się w sferę wirtualną i nie zwalnia tempa. Fundacja Shalom wraz z Centrum Kultury Jidysz Teatru Żydowskiego w dniach 28 czerwca – 16 lipca 2021 organizują kolejne już Międzynarodowe Letnie Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Do udziału w zajęciach zaprasza Gołda Tencer, która znajomość tego języka wyniosła z rodzinnego domu.

Dyrektor Teatru Żydowskiego zapalała świece na szabasowym stole uczestników seminarium, którzy do Warszawy przyjeżdżali z kilkudziesięciu krajów – od Kanady, przez Egipt, po Australię. Dzieliła się swoimi doświadczeniami, wspomnieniami, wypytywała o jidyszowe życie w innych miejscach. Takie spotkania studentów, historyków, badaczy, pasjonatów żydowskiej kultury w różnym wieku odbywały się przez 17 lat. W ubiegłym roku możliwość spotkania w Warszawie pokrzyżowała pandemia. Seminarium odbyło się w formule online i przyciągnęło rekordową liczbę ok. stu uczestników! W tym roku Fundacja Shalom i CKJ zapraszają wszystkich ponownie do wspólnej nauki jidysz na czterech poziomach zaawansowania. Odpowiednie zajęcia znajdzie tu dla siebie zarówno ktoś, kto jeszcze nie zna alfabetu, jak i osoba, która czyta w tym języku poezję.

– Tegoroczne seminarium będzie próbą wirtualnego odtworzenia atmosfery przedwojennych letnich kolonii żydowskich. Przy pomocy jidyszowych tekstów źródłowych wybierzemy się do lasu po poziomki. Uczcimy też 100-lecie powstania Centralnej Żydowskiej Organizacji Szkolnej, której bliskie były ideały pedagogiki korczakowskiej. Podobnie jest w naszym projekcie: wszyscy uczestnicy mogą nauczyć się od siebie czegoś nowego i wartościowego, obce nam są sztuczne podziały, wszyscy tworzymy jedną, jidyszową społeczność! – mówi koordynatorka projektu Natalia Chmielarz.

Seminarium poświęcone będzie zagadnieniom lokalności, ekologii, polsko-żydowskim ruchom krajoznawczym oraz kulinariom. Organizatorzy oferują kursy językowe, w trakcie których będzie okazja do zapoznania się z rzadko omawianymi tekstami źródłowymi, a także szereg tematycznych wykładów i specjalistycznych warsztatów – twórczego pisania, slawizmów i hebraizmów w języku jidysz, czytania rękopisów, czy przedwojennej kuchni żydowskiej. Uczestnicy kursu dowiedzą się nawet jak w jidysz wybrzmiewa „Burza” Szekspira.

– Ubiegłoroczne doświadczenia udowodniły nam, że dla ludzi motywowanych prawdziwą pasją do nauki zdalna formuła kursu nie jest przeszkodą, by w ciągu trzech tygodni seminarium stworzyć na zajęciach niemal domową atmosferę – zapewnia koordynatorka projektu Michalina Jadczak. – Z przyjemnością obserwuję, jak ludzie z całego świata poznają się, wymieniają doświadczeniami, po prostu zaprzyjaźniają. I to w jidysz! Tworzenie społeczności to jedna z kluczowych wartości naszego programu, a w tym roku chcemy to uczynić jeszcze łatwiejszym przez zaproponowanie zajęć związanych tematycznie z wakacyjnym wypoczynkiem na łonie natury.

Chętni mogą zapisać się na kurs językowy, warsztaty, konwersacje, wykłady. Można wybrać tylko jedną z tych aktywności lub wziąć udział we wszystkich. Możliwości jest dużo, a i chętnych nie brakuje. Znajomość jidysz umożliwia odkrywanie żydowskiej kultury, która cieszy się coraz większą popularnością.

Więcej informacji na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Patronat nad projektem: Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

książka kucharska i naklejki z logo CKJ

Zapraszamy do biblioteki CKJ!

W naszym Centrum gromadzimy dla Was zarówno archiwalne książki w jidysz, jak i literaturę współczesną na tematy związane z żydowską kulturą i historią. Dziękujemy wydawnictwu Znak za przekazanie nam egzemplarza “Dietojarskiej kuchni żydowskiej” Fani Lewando. Z pewnością przyda się podczas warsztatów kulinarnych, które organizujemy. Prowadzący je Michał Lachur od lat korzysta z przepisów Fani, które pod jego czujnym okiem nabierają wegańskiego smaku!

Kuchnia Fani Lewando była też inspiracją do urządzenia naszej kuchni przy Andersa 15. Mamy nadzieję, że już niedługo będziemy mogli/mogły się w niej spotkać nie tylko zdalnie i wspólnie przygotować coś pysznego.

Jidyszowa wege-kuchnia to właśnie to, czego nam trzeba w tym niezwykłym czasie. Zachęcamy więc do czytania książki, dzielenia się swoimi potrawami (możecie nam podsyłać zdjęcia) oraz do udziału w naszych zajęciach online.

grafika informująca, że CKJ bierze udział w akcji żonkile

Bierzemy udział w akcji #Żonkile

Centrum Kultury Jidysz jak co roku włącza się w organizowaną przez Muzeum Polin akcję #Żonkile, upamiętniającą rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. Możecie do nas dołączyć! Wystarczy wydrukować na żółtym papierze szablon, wyciąć papierowe żonkile, zrobić im zdjęcie i wysłać do nas.

Na Wasze fotografie czekamy do 17 kwietnia. 19 kwietnia zamieścimy je na naszej stronie i Facebooku. Dzięki temu pokażemy jak – w tych nietypowych warunkach – ważna jest dla nas pamięć.

“W tym roku pragniemy nie tylko upamiętnić wybuch powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia 1943 roku, lecz także podkreślić rolę, jaką odegrały w nim kobiety. Żydówki w czasie powstania organizowały kuchnie ludowe, kolportowały nielegalną prasę, opatrywały rannych, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku” – informuje Muzeum Polin

egzemplarze pisma Cwiszn, książka Pamięć, naklejki CKJ oraz płyta z bajką "A guzik"

Wspieramy festiwal teatralny

XXVI Festiwal Teatralny w Kochanowskim odbędzie się w sobotę od godz. 16 w formule online. Teatr Żydowski-Centrum Kultury Jidysz wspiera młodych artystów i przekazuje upominek, który trafi do laureatów.

Festiwal Teatralny to wydarzenie cykliczne odbywające się co roku w XXVIII LO im. Jana Kochanowskiego w Warszawie przy ulicy Wiktorskiej 99. W tym roku odbędzie się 27 marca w formie zdalnej.

Jest to wydarzenie stworzone z inicjatywy uczniów liceum, z myślą o młodych artystach, chcących pokazać swoje umiejętności w profesjonalnych warunkach scenicznych. W tym czasie licealiści z różnych szkół mają okazję wystawić swoją sztukę przed liczną publicznością. Organizacją zajmują się wyłącznie uczniowie XXVIII LO, którzy podzieleni na odpowiednie sekcje rzetelnie wykonują swoje obowiązki i powierzane im zadania. Sztuki przygotowywane są przez młodzież z Warszawy i nie tylko.

Festiwal Teatralny cieszy się dużą popularnością wśród warszawskich licealistów. Jest to jedno z najbardziej uznanych wydarzeń tego typu, o czym świadczyć może fakt, że co roku zwiększa się liczba widzów. Festiwal spełnia ważną rolę edukacyjną i dydaktyczną oraz pozwala rozwijać zainteresowania i talenty.

Teatr Żydowski-Centrum Kultury Jidysz przekazuje uczestnikom Festiwalu książkę “Pamięć”, egzemplarze pisma Cwiszn, płytę ze słuchowiskiem międzypokoleniowym przygotowanym m.in. przez słuchaczy naszego UTW oraz bilet na spektakl “Nie ma”. Cieszymy się, że możemy wspierać młode talenty. Zapraszamy do CKJ!

Więcej o Festiwalu: YT: Kochan_TV; FB: https://fb.me/e/20n0csKg1

słówka w jidysz "chatka w górach"

Zimowe Seminarium za nami!

1. Międzynarodowe Zimowe Mini Seminarium Języka i Kultury Jidysz za nami! ❄️❄️❄️

Wspominaliśmy dawne zimy, analizowaliśmy przedwojenne reklamy kremu Nivea, brnęliśmy przez zaspy jidyszowych rękopisów i zimowego słownictwa, zapoznaliśmy się z twórczością filologa i biznesmena Szmuela Wintera. Świętowaliśmy Purim z Leopoldem von Sacher Masochem, zajrzeliśmy do stołówki Sanatorium Medema, by w końcu zażyć świeżego powietrza podczas zimowej kuracji w Zakopanem, w towarzystwie Szaloma Asza i Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Takie były nasze winter wakacjes!

A teraz zaszyjemy się w chatce w górach (chate in di berg) z herbatą z prądem (tej mit bronfn). ?⛺️☕️

Do zobaczenia latem! Szczegóły już wkrótce…

otwarte3

Cykl poświęcony jidyszowym poetkom

#frojenwinkl #frojenwinkl #frojenwinkl #frojenwinkl

Przypominamy nasz ubiegłoroczny cykl wirtualnych Literackich Śród, poświęcony jidyszowym poetkom!

Bo CKJ to niezmiennie przestrzeń kobiet i pamięci o kobietach!

? Debora Vogel ——> https://vimeo.com/402888717

? Malka Lee ——> https://youtu.be/SnXZZ7GRb6I

? Kadia Mołodowska ——> https://youtu.be/K_X4U_SOOls

? Celia Dropkin ——> https://youtu.be/2cbQzroddxo

!אַ פֿרײלעכן אינטערנאַציאָנאַלער פֿרויענטאָג

Dobrego odsłuchu! ?

screen z wykładu

O Sanatorium Medema na Seminarium Jidysz

Sanatorium Medema w Miedzeszynie, które zostało uwiecznione w filmie “Droga Młodych” Aleksandra Forda, to jedno z ważnych miejsc przedwojennej jidyszowej kultury. Dziś – w ramach Zimowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz – mówiła o nim naszym słuchaczom dr Magdalena Kozłowska.

Czym wyróżniało się to miejsce? “Skupiało się na edukacji przez doświadczenie, byciu blisko z naturą” – podkreślała Magdalena Kozłowska.

Budowa Sanarium w Miedzeszynie zaczęła się w latach 1923-1924. Wówczas Miedzeszyn znajdował się na przedmieściach Warszawy. Miejsce to miało być rodzajem uhonorowania Vladimira Medema, polityka i ideologa Bundu, który zmarł w 1923 r.

Celem działalności była nie tylko poprawa zdrowia fizycznego przebywających tam dzieci, ale też edukacja. Pacjenci byli w wieku od 6 do 16 lat. Sanatorium przyjmowało nawet 600 pacjentów rocznie. 80% z nich stanowiły dzieci robotników, drobnych kupców. Byli to pacjenci z całej Polski, w większości z Warszawy.

Sanatorium było zlokalizowane w lesie, w miłym otoczeniu, w wiejskiej okolicy, co stanowiło ogromną odmianę dla pacjentów z zanieczyszczonych miast.

“Dzieci miały wpływ na funkcjonowanie sanatorium, mogły decydować, co będą robić, oczywiście nie dotyczyło to wszystkich obszarów funkcjonowania, ale dawało poczucie istnienia mini-republiki” – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.

W Sanatorium nie obchodzono świąt religijnych. Jom Kipur różnił się tym od innych dni, że na stole kładziono biały obrus. Gdy starsze dzieci pytały, po co w ogóle robić cokolwiek z okazji tego święta, kierownictwo odpowiadało, że aby odrzucić religię, trzeba ją najpierw poznać.

Dzieci, które otrzymywały paczki od rodziców miały dzielić się zawartością z innymi. W budynku była biblioteka. Praktykowano też gazetkę ścienną – do dziś popularny element polskich szkół.

W zorganizowanym w tym roku po raz pierwszy Międzynarodowym Zimowym Seminarium Języka i Kultury Jidysz online bierze udział kilkadziesiąt osób z różnych krajów. Przez dwa zimowe weekendy uczą się języka, biorą udział w wykładach oraz warsztatach. Wszystkich zainteresowanych nauką jidysz zapraszamy na kolejne seminarium! Więcej informacji na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Organizator: Fundacja Shalom i Centrum Kultury Jidysz

screen z wykładu

Inauguracja nowego semestru ŻUO

Żydowskie (auto)biografie będą tematem rozpoczynającego się dzisiaj kolejnego semestru Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego. Wykład inauguracyjny wygłosiła dr hab. Joanna Lisek.

Cały semestr – podobnie jak poprzedni – odbywa się w formie zdalnej. – Zawsze inaugurujemy ŻUO w siedzibie CKJ przy ul. Andersa. Teraz jest inaczej, ale mam nadzieję, że kolejne semestry odbywa się będą już stacjonarnie. Widzimy Państwa zainteresowanie i będziemy myśleli o aktywnościach wirtualnych, by osoby spoza Warszawy mogły w nich uczestniczyć uczestniczyć – zapewniała słuchaczy Hanna Pałuba, wicedyrektor Teatru Żydowskiego.

W CKJ, poza wykładami ŻUO, odbywają się spotkania otwarte, kursy językowe, zajęcia UTW. Zapraszamy też wszystkich do Teatru Żydowskiego, który dzisiaj wznowił próby i będzie mógł grać i zapraszać widzów na kolejne spektakle.

Joanna Lisek to wykładowczyni, prezeska PTSJ, laureatka Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, autorka i redaktorka książek.

– Jeśli chodzi o poznawanie kultury mniejszości, to szczególnie literatura autobiograficzna może być formą otwarcia na inność, słuchania podmiotowego głosu kultury mniejszościowej – mówiła podczas wykładu inauguracyjnego ŻUO. – Przewagą tej literatury jest to, że dopuszcza subiektywny głos, spojrzenie od wewnątrz, ale mamy też ogólniejszy kontekst historyczno-społeczny. I tu pojawia się wiele punktów wspólnych dla kultury polskiej i żydowskiej.

Zdaniem wykładowczyni, podczas lektury autobiografii pojawia się pytanie o granice między kreacją a faktografią, między fikcją a prawdą. – Ta granica w tekstach autobiograficznych jest płynna. Mimo to mamy wgląd w świadomość indywidualną. To, że autor kreuje swoją tożsamość w autobiografii, nie zmienia faktu, że poprzez ten tekst i to wykreowane “ja” możemy zapoznać się z pewnymi ideałami społecznymi, aspiracjami, systemem wartości i systemem odniesień jednostkowych i grupowych – zauważa Joanna Lisek. – Często w tych tekstach możemy usłyszeć przekazy dotyczące rzeczywistości, których próżno szukać w dokumentach historycznych.

Żydowski Uniwersytet Otwarty to interdyscyplinarne zajęcia z kultury żydowskiej, obejmujące wykłady i warsztaty skierowane do wszystkich, którzy zainteresowani są historią i kulturą żydowską i chcieliby pogłębić swoją wiedzę w zakresie filozofii, teatru, literatury czy sztuk wizualnych. Wykłady odbywają się w formule on-line za pośrednictwem platformy ZOOM w środy w godzinach 17.30-20.30. Więcej informacji: http://jidyszland.pl/pl/zuo/

grafika zapraszająca na spotkanie

“Jidysz jest językiem serca”

“W jidysz potrafię myśleć, ale nie potrafię mówić” – stwierdził Włodek Goldkorn, autor książki “Osioł Mesjasza” podczas spotkania autorskiego online prowadzonego w naszych mediach społecznościowych 17 lutego przez Karolinę Szymaniak.

“‘Osioł…’ to książka o Twojej emigracji do Izraela, o polityce, o miłości do hebrajskiego. Ale też o innych językach. O językach władzy” – zauważyła Karolina Szymaniak.

Włodek Goldkorn wyjaśnia, że jest to książka o miłości, o miłości do Izraela, “co może się wydawać dziwne, bo bardzo krytykuję Izrael w tej książce”. Jest to opowieść o pozycji człowieka wobec zła, “bo zło jest tematem literacko ważnym”.

“Moja miłość do Izraela, to miłość do języka. Być w domu to być w języku. Język jest domem” – mówi Goldkorn.

Zdaniem pisarza istnieje problem tożsamości, który rozwiązuje się w ten sposób, że wszyscy mamy wiele różnych tożsamości. Druga sprawa to sprawa ojczyzny. W jaki sposób nowoczesność określa, czym jest ojczyzna, szczególnie w sytuacjach niepewnych – i tu pisarz wymienia Lwów, czy Wilno. “Sytuacje niepewne to też np. sytuacja we Włoszech, gdy te zostały zjednoczone” – zauważa. “Włoski jest językiem, w którym tworzę. Nie wiem, co to ojczyzna, ale wiem, co to być w domu – to czuć się dobrze w języku. Czuję się w jidysz zupełnie w domu – potrafię czytać, tłumaczyć, chociaż jak otwieram usta to robię mnóstwo błędów. Jidysz jest moim językiem serca”.

Matka Goldkorna mówiła w jidysz ze względu na ojca. To był jego pierwszy język. On po polsku pisał bardzo dobrze, ale kiedy mówił, to słychać było, że jego pierwszym językiem jest jidysz. Ukochanym językiem matki był natomiast polski.

“Lubiłem od dziecka tłumaczyć wiersze z jidysz na polski” – zapewnia Włodek Goldkorn.

“Pamięć jest dla mnie ważna, ale nie po to, by płakać nad grobami, a dlatego że myślę o moich wnukach – chcę by żyły w lepszym świecie. Dlatego tak zależy mi na pamięci. Dlatego się nią zajmuję” – mówi.

“Osioł Mesjasza” w tłumaczeniu Joanny Malawskiej ukazał się w listopadzie 2020 r. nakładem Wydawnictwa Czarne https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/osiol-mesjasza

 

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

grafika Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego online

(AUTO)BIOGRAFIE – nowy semestr ŻUO

Ruszyła rekrutacja na kolejny semestr zajęć Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego! Za pośrednictwem platformy ZOOM słuchacze i słuchaczki spędzą cały semestr na cotygodniowych wykładach poświęconych historii i kulturze Żydów aszkenazyjskich.

Tym razem przewodnim tematem zajęć będą ŻYDOWSKIE (AUTO)BIOGRAFIE. W ramach wykładów i seminariów badacze i badaczki literatury, kultury i historii Żydów oddadzą głos jednostkom, by przez pryzmat historii osobistych pokazać historię zbiorowości, zilustrować ją poprzez osobisty punkt widzenia, a także mniej lub bardziej znanym opowieściom nadać imię i zobaczyć ich twarz.

Wśród wykładowców znajdą się badacze i badaczki z ośrodków akademickich całej Polski, m.in.: Joanna Lisek, Joanna Ostrowska, Kamil Kijek, Karolina Szymaniak, Joanna Nalewajko-Kulikov i inni! O społeczności polskich i europejskich Żydów opowiedzą, przedstawiając je na przykładzie pism biograficznych i autobiograficznych pisarzy, poetek, działaczy społecznych, polityczek oraz dziennikarzy zarówno w perspektywie historycznej, jak i w odniesieniu do czasów współczesnych.

Wszystkie zajęcia odbędą się w formule on-line na platformie ZOOM w każdą środę w godz. 17.30-20.30

INAUGURACJA SEMESTRU: środa, 24 lutego.

Do udziału w zajęciach zapraszamy wszystkich chętnych bez względu na wiek i wykształcenie.

Zapisy przez formularz dostępny na stronie http://jidyszland.pl/pl/rekrutacja/ oraz pod adresem ckj@jidysz.org.pl