grafika informująca o konkursie

Konkurs na dramat o tematyce żydowskiej

Wśród naszych studentów i słuchaczy są osoby, które mają talent literacki. Dlatego zachęcamy do wzięcia udziału w Międzynarodowym Konkursie im. Szymona Szurmieja na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej.

Konkurs organizuje Teatr Żydowski, a my już nie możemy się doczekać, by obejrzeć zwycięską sztukę na jego deskach!

Celem konkursu jest pobudzenie dramaturgów różnych narodowości, kultur i tradycji do podjęcia być może jednego z największych tematów XXI wieku – tematu pamięci, mając przekonanie, że od czule kultywowanej pamięci zależy to, jakimi społeczeństwami jesteśmy, jak rozumiemy swoje obywatelstwo, jaką budujemy teraźniejszość i przyszłość. Organizatorom konkursu zależy na pozyskaniu nowych, wartościowych tekstów dramatycznych inspirowanych szeroko pojętą tematyką żydowską oraz promowaniu współczesnej literatury teatralnej, sprzyjającej rozwojowi dialogu i zrozumienia niezależnie od różnic dzielących ludzi ze względu na rasę, płeć, wyznanie i położenie społeczne.

Konkurs ma charakter otwarty. Warunkiem jest nadesłanie tekstów w języku polskim, jidysz, angielskim lub rosyjskim i hebrajskim. Utwór zgłoszony na konkurs nie może być adaptacją, lecz musi stanowić oryginalne dzieło autora, wcześniej nieopublikowane ani niewystawiane. Jeden autor może zgłosić do konkursu jeden utwór.

Zapraszamy do polubienia konkursowej strony i śledzenia wszystkich informacji na ten temat https://www.facebook.com/JewishDramaCompetition/

Regulamin i pełna informacja znajdują się na stronie internetowej Teatru Żydowskiego http://www.teatr-zydowski.art.pl/konkurs-na-sztuke-o-tematyce-zydowskiej

Mecenasem Konkursu jest Stowarzyszenie Autorów ZAIKS oraz Miasto Stołeczne Warszawa. Partnerem Konkursu jest Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (IATC/AICT).

grafika zapraszająca na wydarzenie

Upamiętnienie rocznicy wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim

Nasi słuchacze upamiętniają rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. Uczestnicy lektoratów jidysz i hebrajskiego, studenci Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego oraz Uniwersytetu Trzeciego Wieku przygotowali żonkile symbolizujące naszą wspólną pamięć o wydarzeniach sprzed 78 lat.

Zdjęcia przesłali: Hanna Mieleszczuk, Maciej Rajczak, Magdalena Kubicka, Marcin Brzeziński, Nadia Karolak, Nela Pilch, Witold Miecznikowski, Anna Maria Czubaczyńska oraz słuchacze UTW.

W wigilię święta Pesach, 19 kwietnia 1943 roku, wybuchło powstanie w warszawskim getcie, heroiczny zryw kilkuset bojowników Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) oraz Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW), będący zbrojną odpowiedzią na ludobójstwo i odwetem na hitlerowcach. To jedno z najważniejszych wydarzeń w historii narodu żydowskiego.

Z okazji rocznicy Teatr Żydowski przygotował specjalny program, który można śledzić na Facebooku.

uczestnicy spotkania

“Wysłuchać mieszkańców ulicy żydowskiej”

– Byliśmy kwartetem solistów i każdy z nas wymyślił swoją część książki na własny autorski sposób – tak o publikacji “Warsze, Warszawa” mówiła Agnieszka Żółkiewska podczas spotkania, które odbyło się 12 kwietnia na naszym Facebooku. Partnerem wydarzenia był Żydowski Instytut Historyczny.

– Podtytuł książki to “Żydzi w historii miasta 1414-2014”. To pokazuje, że autorzy współgrali z historią Warszawy. Wędrując z historią Żydów w Warszawie, widzimy jak zmienia się topografia miasta – wyjaśnia Franciszek Bojańczyk, przewodnik miejski.

Franciszek Bojańczyk

Książka zawiera wiele adresów, których śladem można dziś podążać. Są miejsca związane z religią, kulturą, światem jidysz.

Obecność Żydów w mieście była ograniczana, uzależniona od wielu czynników, w tym decyzji książąt mazowieckich, potem królów. Lobby mieszczańskie, chrześcijańskie próbowało wpływać na władców. Chrześcijanie traktowali Żydów jako konkurencję ekonomiczną. Prawo do obywatelstwa, bycia w mieście, przyznano Żydom dopiero w XIX wieku.

– Żydzi tutaj cały czas byli, ale ich obecność związana była z ciągłym konfliktem, z ciągłym negocjowaniem swojej obecności – wyjaśnia Franciszek Bojańczyk.

– Dzięki tej książce możemy zobaczyć ciągłość trudnych relacji i historię nieustannego negocjowania – zaznacza prowadząca spotkanie Sylwia Chutnik.

Sylwia Chutnik

Autorzy korzystali z zasobów archiwalnych, spraw sądowych, prasy, wspomnień, literatury pięknej. – Icchok Baszewis Singer w przeciwieństwie do innych literatów dzielił się sprawami kontrowersyjnymi – mówi Agnieszka Żółkiewska.

Agnieszka Żółkiewska

Ważnym źródłem, z którego korzystano w książce, było Archiwum Ringelbluma. Celem było oddanie głosu ofiarom getta, odejście od postrzegania tej historii przez polskie źródła. – Możemy wysłuchać mieszkańców ulicy żydowskiej – zachęca do lektury Franciszek Bojańczyk.

Żydzi nie stanowili homogenicznej grupy. Istniały silne podziały religijne, polityczne, kulturowe, językowe, pod względem tożsamościowym.

“Warsze, Warszawa” to praca zbiorowa członków Pracowni Społeczności Wielkomiejskich, działającej w ŻIH od grudnia 2017 r. Autorami publikacji są dr Paweł Fijałkowski, Marta Janczewska, prof. dr hab. Andrzej Żbikowski i dr Agnieszka Żółkiewska.

Nagranie spotkania https://www.facebook.com/centrumkulturyjidysz/videos/936272957128596/

 

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

koordynatorka seminarium jidysz nad książką

Odkrywanie żydowskiej kultury – zapraszamy na Międzynarodowe Seminarium Jidysz!

Świat jidysz przeniósł się w sferę wirtualną i nie zwalnia tempa. Fundacja Shalom wraz z Centrum Kultury Jidysz Teatru Żydowskiego w dniach 28 czerwca – 16 lipca 2021 organizują kolejne już Międzynarodowe Letnie Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Do udziału w zajęciach zaprasza Gołda Tencer, która znajomość tego języka wyniosła z rodzinnego domu.

Dyrektor Teatru Żydowskiego zapalała świece na szabasowym stole uczestników seminarium, którzy do Warszawy przyjeżdżali z kilkudziesięciu krajów – od Kanady, przez Egipt, po Australię. Dzieliła się swoimi doświadczeniami, wspomnieniami, wypytywała o jidyszowe życie w innych miejscach. Takie spotkania studentów, historyków, badaczy, pasjonatów żydowskiej kultury w różnym wieku odbywały się przez 17 lat. W ubiegłym roku możliwość spotkania w Warszawie pokrzyżowała pandemia. Seminarium odbyło się w formule online i przyciągnęło rekordową liczbę ok. stu uczestników! W tym roku Fundacja Shalom i CKJ zapraszają wszystkich ponownie do wspólnej nauki jidysz na czterech poziomach zaawansowania. Odpowiednie zajęcia znajdzie tu dla siebie zarówno ktoś, kto jeszcze nie zna alfabetu, jak i osoba, która czyta w tym języku poezję.

– Tegoroczne seminarium będzie próbą wirtualnego odtworzenia atmosfery przedwojennych letnich kolonii żydowskich. Przy pomocy jidyszowych tekstów źródłowych wybierzemy się do lasu po poziomki. Uczcimy też 100-lecie powstania Centralnej Żydowskiej Organizacji Szkolnej, której bliskie były ideały pedagogiki korczakowskiej. Podobnie jest w naszym projekcie: wszyscy uczestnicy mogą nauczyć się od siebie czegoś nowego i wartościowego, obce nam są sztuczne podziały, wszyscy tworzymy jedną, jidyszową społeczność! – mówi koordynatorka projektu Natalia Chmielarz.

Seminarium poświęcone będzie zagadnieniom lokalności, ekologii, polsko-żydowskim ruchom krajoznawczym oraz kulinariom. Organizatorzy oferują kursy językowe, w trakcie których będzie okazja do zapoznania się z rzadko omawianymi tekstami źródłowymi, a także szereg tematycznych wykładów i specjalistycznych warsztatów – twórczego pisania, slawizmów i hebraizmów w języku jidysz, czytania rękopisów, czy przedwojennej kuchni żydowskiej. Uczestnicy kursu dowiedzą się nawet jak w jidysz wybrzmiewa „Burza” Szekspira.

– Ubiegłoroczne doświadczenia udowodniły nam, że dla ludzi motywowanych prawdziwą pasją do nauki zdalna formuła kursu nie jest przeszkodą, by w ciągu trzech tygodni seminarium stworzyć na zajęciach niemal domową atmosferę – zapewnia koordynatorka projektu Michalina Jadczak. – Z przyjemnością obserwuję, jak ludzie z całego świata poznają się, wymieniają doświadczeniami, po prostu zaprzyjaźniają. I to w jidysz! Tworzenie społeczności to jedna z kluczowych wartości naszego programu, a w tym roku chcemy to uczynić jeszcze łatwiejszym przez zaproponowanie zajęć związanych tematycznie z wakacyjnym wypoczynkiem na łonie natury.

Chętni mogą zapisać się na kurs językowy, warsztaty, konwersacje, wykłady. Można wybrać tylko jedną z tych aktywności lub wziąć udział we wszystkich. Możliwości jest dużo, a i chętnych nie brakuje. Znajomość jidysz umożliwia odkrywanie żydowskiej kultury, która cieszy się coraz większą popularnością.

Więcej informacji na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Patronat nad projektem: Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

książka kucharska i naklejki z logo CKJ

Zapraszamy do biblioteki CKJ!

W naszym Centrum gromadzimy dla Was zarówno archiwalne książki w jidysz, jak i literaturę współczesną na tematy związane z żydowską kulturą i historią. Dziękujemy wydawnictwu Znak za przekazanie nam egzemplarza “Dietojarskiej kuchni żydowskiej” Fani Lewando. Z pewnością przyda się podczas warsztatów kulinarnych, które organizujemy. Prowadzący je Michał Lachur od lat korzysta z przepisów Fani, które pod jego czujnym okiem nabierają wegańskiego smaku!

Kuchnia Fani Lewando była też inspiracją do urządzenia naszej kuchni przy Andersa 15. Mamy nadzieję, że już niedługo będziemy mogli/mogły się w niej spotkać nie tylko zdalnie i wspólnie przygotować coś pysznego.

Jidyszowa wege-kuchnia to właśnie to, czego nam trzeba w tym niezwykłym czasie. Zachęcamy więc do czytania książki, dzielenia się swoimi potrawami (możecie nam podsyłać zdjęcia) oraz do udziału w naszych zajęciach online.

grafika informująca, że CKJ bierze udział w akcji żonkile

Bierzemy udział w akcji #Żonkile

Centrum Kultury Jidysz jak co roku włącza się w organizowaną przez Muzeum Polin akcję #Żonkile, upamiętniającą rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. Możecie do nas dołączyć! Wystarczy wydrukować na żółtym papierze szablon, wyciąć papierowe żonkile, zrobić im zdjęcie i wysłać do nas.

Na Wasze fotografie czekamy do 17 kwietnia. 19 kwietnia zamieścimy je na naszej stronie i Facebooku. Dzięki temu pokażemy jak – w tych nietypowych warunkach – ważna jest dla nas pamięć.

“W tym roku pragniemy nie tylko upamiętnić wybuch powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia 1943 roku, lecz także podkreślić rolę, jaką odegrały w nim kobiety. Żydówki w czasie powstania organizowały kuchnie ludowe, kolportowały nielegalną prasę, opatrywały rannych, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku” – informuje Muzeum Polin

egzemplarze pisma Cwiszn, książka Pamięć, naklejki CKJ oraz płyta z bajką "A guzik"

Wspieramy festiwal teatralny

XXVI Festiwal Teatralny w Kochanowskim odbędzie się w sobotę od godz. 16 w formule online. Teatr Żydowski-Centrum Kultury Jidysz wspiera młodych artystów i przekazuje upominek, który trafi do laureatów.

Festiwal Teatralny to wydarzenie cykliczne odbywające się co roku w XXVIII LO im. Jana Kochanowskiego w Warszawie przy ulicy Wiktorskiej 99. W tym roku odbędzie się 27 marca w formie zdalnej.

Jest to wydarzenie stworzone z inicjatywy uczniów liceum, z myślą o młodych artystach, chcących pokazać swoje umiejętności w profesjonalnych warunkach scenicznych. W tym czasie licealiści z różnych szkół mają okazję wystawić swoją sztukę przed liczną publicznością. Organizacją zajmują się wyłącznie uczniowie XXVIII LO, którzy podzieleni na odpowiednie sekcje rzetelnie wykonują swoje obowiązki i powierzane im zadania. Sztuki przygotowywane są przez młodzież z Warszawy i nie tylko.

Festiwal Teatralny cieszy się dużą popularnością wśród warszawskich licealistów. Jest to jedno z najbardziej uznanych wydarzeń tego typu, o czym świadczyć może fakt, że co roku zwiększa się liczba widzów. Festiwal spełnia ważną rolę edukacyjną i dydaktyczną oraz pozwala rozwijać zainteresowania i talenty.

Teatr Żydowski-Centrum Kultury Jidysz przekazuje uczestnikom Festiwalu książkę “Pamięć”, egzemplarze pisma Cwiszn, płytę ze słuchowiskiem międzypokoleniowym przygotowanym m.in. przez słuchaczy naszego UTW oraz bilet na spektakl “Nie ma”. Cieszymy się, że możemy wspierać młode talenty. Zapraszamy do CKJ!

Więcej o Festiwalu: YT: Kochan_TV; FB: https://fb.me/e/20n0csKg1

słówka w jidysz "chatka w górach"

Zimowe Seminarium za nami!

1. Międzynarodowe Zimowe Mini Seminarium Języka i Kultury Jidysz za nami! ❄️❄️❄️

Wspominaliśmy dawne zimy, analizowaliśmy przedwojenne reklamy kremu Nivea, brnęliśmy przez zaspy jidyszowych rękopisów i zimowego słownictwa, zapoznaliśmy się z twórczością filologa i biznesmena Szmuela Wintera. Świętowaliśmy Purim z Leopoldem von Sacher Masochem, zajrzeliśmy do stołówki Sanatorium Medema, by w końcu zażyć świeżego powietrza podczas zimowej kuracji w Zakopanem, w towarzystwie Szaloma Asza i Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Takie były nasze winter wakacjes!

A teraz zaszyjemy się w chatce w górach (chate in di berg) z herbatą z prądem (tej mit bronfn). ?⛺️☕️

Do zobaczenia latem! Szczegóły już wkrótce…

otwarte3

Cykl poświęcony jidyszowym poetkom

#frojenwinkl #frojenwinkl #frojenwinkl #frojenwinkl

Przypominamy nasz ubiegłoroczny cykl wirtualnych Literackich Śród, poświęcony jidyszowym poetkom!

Bo CKJ to niezmiennie przestrzeń kobiet i pamięci o kobietach!

? Debora Vogel ——> https://vimeo.com/402888717

? Malka Lee ——> https://youtu.be/SnXZZ7GRb6I

? Kadia Mołodowska ——> https://youtu.be/K_X4U_SOOls

? Celia Dropkin ——> https://youtu.be/2cbQzroddxo

!אַ פֿרײלעכן אינטערנאַציאָנאַלער פֿרויענטאָג

Dobrego odsłuchu! ?

screen z wykładu

O Sanatorium Medema na Seminarium Jidysz

Sanatorium Medema w Miedzeszynie, które zostało uwiecznione w filmie “Droga Młodych” Aleksandra Forda, to jedno z ważnych miejsc przedwojennej jidyszowej kultury. Dziś – w ramach Zimowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz – mówiła o nim naszym słuchaczom dr Magdalena Kozłowska.

Czym wyróżniało się to miejsce? “Skupiało się na edukacji przez doświadczenie, byciu blisko z naturą” – podkreślała Magdalena Kozłowska.

Budowa Sanarium w Miedzeszynie zaczęła się w latach 1923-1924. Wówczas Miedzeszyn znajdował się na przedmieściach Warszawy. Miejsce to miało być rodzajem uhonorowania Vladimira Medema, polityka i ideologa Bundu, który zmarł w 1923 r.

Celem działalności była nie tylko poprawa zdrowia fizycznego przebywających tam dzieci, ale też edukacja. Pacjenci byli w wieku od 6 do 16 lat. Sanatorium przyjmowało nawet 600 pacjentów rocznie. 80% z nich stanowiły dzieci robotników, drobnych kupców. Byli to pacjenci z całej Polski, w większości z Warszawy.

Sanatorium było zlokalizowane w lesie, w miłym otoczeniu, w wiejskiej okolicy, co stanowiło ogromną odmianę dla pacjentów z zanieczyszczonych miast.

“Dzieci miały wpływ na funkcjonowanie sanatorium, mogły decydować, co będą robić, oczywiście nie dotyczyło to wszystkich obszarów funkcjonowania, ale dawało poczucie istnienia mini-republiki” – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.

W Sanatorium nie obchodzono świąt religijnych. Jom Kipur różnił się tym od innych dni, że na stole kładziono biały obrus. Gdy starsze dzieci pytały, po co w ogóle robić cokolwiek z okazji tego święta, kierownictwo odpowiadało, że aby odrzucić religię, trzeba ją najpierw poznać.

Dzieci, które otrzymywały paczki od rodziców miały dzielić się zawartością z innymi. W budynku była biblioteka. Praktykowano też gazetkę ścienną – do dziś popularny element polskich szkół.

W zorganizowanym w tym roku po raz pierwszy Międzynarodowym Zimowym Seminarium Języka i Kultury Jidysz online bierze udział kilkadziesiąt osób z różnych krajów. Przez dwa zimowe weekendy uczą się języka, biorą udział w wykładach oraz warsztatach. Wszystkich zainteresowanych nauką jidysz zapraszamy na kolejne seminarium! Więcej informacji na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Organizator: Fundacja Shalom i Centrum Kultury Jidysz