Centrum Kultury Jidysz

Pamięci Marii Janion

Wczoraj wieczorem zmarła profesor Maria Janion – wybitna znawczyni polskiego romantyzmu, krytyczna badaczka i komentatorka polskich mitów narodowych i przemian dominujące w polskiej kulturze paradygmatu romantycznego. Jej prace „Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi”, a następnie „Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie” – stawiały ważne, trudne, bolesne pytania o historię polsko-żydowską i żydowsko-polską widziane w całej ostrości. W „Wykładach żydowskich” obok uważnych lektur romantyków – m.in. Mickiewicza, Krasińskiego i analiz polskich i polsko-żydowskich mitologii (filo- i antysemickich), proponowała wspaniałe odczytania autorów żydowskich – tych piszących po polsku lub dostępnych Jej w przekładzie. Jednocześnie ogromnego potencjału dla kontynuacji podjętych przez nią, pionierskich badań upatrywała w lekturach autorów piszących w jidysz i po hebrajsku. W tekście „Krew i duch. Żydzi romantyków” pisała:

„Od lat wyobrażałam sobie tematy, jakie podejmą nowe pokolenia polskich humanistów, dla których znajomość jidysz i hebrajskiego (…) będą już nie barierą, a podstawowym narzędziem pracy. Marzenie się urzeczywistniło. Otchłań po Zagładzie zaczęła się zapełniać, powstają teksty, książki i kolejne kręgi naukowych środowisk. Odbieram to jako rodzaj cudu, przybliżającego nas jednak raczej do tragicznej samoświadomości aniżeli tego, co romantycy nazywali <<upiciem się duchem>>. Odczytana w rdzennym piśmiennictwie żydowskim recepcja kościuszkowskich i mickiewiczowskich idei nie jest wiedzą radosną. (…).” Kończyła swój tekst wyrażając nadzieję, że badanie polsko-żydowskiego kontaktu z żydowskiej perspektywy, poprzez pisane w językach żydowskich teksty, będzie służyć „odnowieniu bólu i żałoby po Zagładzie. Wciąż uznaję to – zaznaczała – za najwyższą – niech będzie i opatrznościową- powinność polskiej wspólnoty.”

Mamy nadzieję, że naszą pracą, jako Centrum Kultury Jidysz, będziemy mogli – choćby w niewielkim stopniu – przyczyniać się do dalszego urzeczywistniania marzenia prof. Janion – kształcąc kolejnych badaczy znających jidysz i hebrajski i krytycznie spoglądając na polsko-żydowską historię i literaturę w Janionowskim duchu.

Żegnamy mistrzynię kilku pokoleń polskich humanistów, osobę, której krytycznego głosu będzie nam szczególnie brakować.

Kowed ir ondenk! כּבֿוד איר אָנדענק!

tekst: K. Szymaniak

Spektakl międzypokoleniowy "Z Zemsty" przygotowany przez Słuchaczy UTW wraz z młodzieżą

UTW zaprasza na kolejny semestr!

Seniorzy już dziś mogą zapisywać się na zajęcia UTW, które ruszą od października. W programie są wykłady dwa razy w tygodniu oraz codzienne zajęcia warsztatowe: lektoraty jidysz, hebrajskiego i angielskiego, zajęcia komputerowe, gimnastyka, malarstwo, wycinanka, collage, teatr, teatrzyk lalkowy, pantomima, piosenka i kuchnia żydowska. Słuchacze UTW wspólnie obchodzą żydowskie święta oraz ważne uroczystości. W ubiegłym semestrze – z powodu panującej epidemii – niemal od razu działalność Uniwersytetu przeniosła się online. W nadchodzącym semestrze, jeśli będzie taka konieczność, również zapewnimy zajęcia w formule zdalnej.

Teatrzyk lalkowy Simche od pięciu lat odwiedza przedszkola, szkoły, dzienne domy opieki i oddziały szpitalne, gdzie prezentuje swój repertuar. Seniorzy samodzielnie przygotowują lalki, scenografię i rekwizyty wykorzystywane w spektaklach. Zajęcia prowadzi Katarzyna Batarowska, jednocześnie koordynatorka całego UTW. – Zapraszamy wszystkie osoby zainteresowane rozwijaniem swojej pasji teatralnej. Znajdzie się u nas miejsce nie tylko dla aktorów, ale też osób z talentem plastycznym i organizacyjnym – zapewnia Katarzyna Batarowska.

Warsztaty wycinanki żydowskiej i collage prowadzi Monika Krajewska, która sama jest utalentowaną i znaną w środowisku artystką. Zajęcia zaczyna od opowieści o tradycyjnej wycinance znanej w Europie w XIX wieku, o symbolach żydowskich i innych dziedzinach sztuki, które mogą posłużyć za inspirację. – Na warsztaty przychodzą osoby, które wcześniej nie miały do czynienia ze sztuką lub tradycją żydowską, a zaczynają robić wycinanki z własnym, rozpoznawalnym stylem – wyjaśnia Monika Krajewska.

Warsztaty komputerowe pozwalają Seniorom poznać funkcjonowanie nie tylko komputerów, ale również smartfonów. Dzięki zajęciom Słuchacze wiedzą jak zrobić przelew elektroniczny, kupić bilet do teatru, a przede wszystkim, jak nie dać się oszukać w sieci. – Pod słowem “telefon”, czy “komputer” kryje się znacznie więcej niż jeszcze 10 lat temu – zaznacza instruktor Kamil Ołdakowski. – Telefon nie służy tylko do rozmów. Jest jednocześnie aparatem, kamerą, radiem. To przyrząd do pracy zawodowej, skrzynka pocztowa, nawigacja drogowa, karta płatnicza, placówka banku, biletomat i parkomat.

Warto orientować się w tych wszystkich możliwościach i robić to bezpiecznie. Tego właśnie można nauczyć się na UTW.

Monika Leszczyńska jest instruktorką tańca izraelskiego od ponad 20 lat. Od 2006 uczy Seniorów na UTW Teatru Żydowskiego-Centrum Kultury Jidysz. – Taniec to wszechstronna aktywność, która pomaga jak najdłużej zachować formę – zapewnia. – Taniec wyzwala emocje i stwarza możliwość ich wyrażania. Wiele osób mówi, że tańce izraelskie dodają energii, a słuchacze wychodzą z zajęć uśmiechnięci. Warto spróbować samemu!

– Niech nie myślą młodzi, że my już niczego nie potrafimy! – podkreśla Ryszard Kluge, aktor prowadzący zajęcia z pantomimy. – Potrafimy świetnie się bawić na zajęciach.

Wszystkich chętnych zapraszamy do zapoznania się z programem UTW podczas Dnia Otwartego 24 sierpnia (poniedziałek) o godz. 11 https://www.facebook.com/events/2743636765873438/

Szczegółowe informacje na stronie jidyszland.pl  Kontakt: utw@jidysz.org.pl, tel. 22 620 47 33

Program współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

grafika zapraszająca na festiwal Warszawa Singera 2020

CKJ na Festiwalu Singera!

Zapraszamy na nasze wydarzenia organizowane w ramach XVII Festiwalu Warszawa Singera!

 

 

22.08 SOBOTA, godz. 11

Spektakl dla dzieci: Program BRZECHWAŁKI oraz premiera etiudy Płaszcz Józefa w wykonaniu Teatru lalkowego SIMCHE – UTW Centrum Kultury Jidysz

Podczas Festiwalu Teatr zaprezentuje program „Brzechwałki” oparty na wierszach Jana Brzechwy, będzie można zobaczyć także materiał „Jedziemy z Tuwimem, zawierający najpopularniejsze utwory Juliana Tuwima. Będzie też miała miejsce premiera etiudy „Płaszcz Józefa” – bajki recyclingowej.

Czas trwania: 60 minut

Miejsce: TEATR ŻYDOWSKI – ul. Senatorska | Wstęp po potwierdzeniu obecności.

Zapisy: biurofestiwalowe@shalom.org.pl lub tel. 575 292 496, 731 617 015 – wejściówki do odbioru w Biurze Festiwalowym, ul. Senatorska 35

 

23.08 NIEDZIELA, godz. 11

„CWISZN – między kulturą żydowską a polską” – Dzień Otwarty Centrum Kultury Jidysz

W programie warsztaty piosenki jidysz prowadzone przez Teresę Wrońską, ekologiczne warsztaty plastyczne (dla dzieci 8-12 lat), pokazowe lekcji jidysz i hebrajskiego, warsztaty kaligrafii, spacer po Muranowie z Franciszkiem Bojańczykiem oraz warsztaty krótkich form filmowych (dla młodzieży 12-16 lat)

Szczegóły: http://shalom.org.pl/cwiszn-miedzy-kultura-zydowska-a-polska-dzien-otwarty-centrum-kultury-jidysz/

Miejsce: Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15

Na wszystkie wydarzenia Dnia Otwartego CKJ obowiązują zapisy (do 20 sierpnia) pod adresem: ckj@jidysz.org.pl lub tel. 22 409 91 00

 

24.08 PONIEDZIAŁEK, godz. 11

Dzień otwarty Uniwersytetu Trzeciego Wieku Teatru Żydowskiego – Centrum Kultury Jidysz

W programie prezentacja filmu o działaniach UTW, warsztaty pantomimy, wykład “Żydowska menażeria fantastyczna” Moniki Krajewskiej, warsztaty wycinanki żydowskiej, tańca izraelskiego oraz zajęcia artystyczne.

Szczegóły: http://shalom.org.pl/dzien-otwarty-uniwersytetu-trzeciego-wieku-teatru-zydowskiego-centrum-kultury-jidysz/

Miejsce: Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15

Na wszystkie wydarzenia Dnia Otwartego UTW obowiązują zapisy (do 21 sierpnia) – tel.: 22 620 47 33, e-mail: utw@jidysz.org.pl

 

25.08 WTOREK, godz. 18

Spotkanie wokół książki „Polak nierdzennie polski. Antysemicka kampania z Marca’68 przeciwko szefowi Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów” z autorką Katarzyną Markusz

Prowadzenie: Michał Sobelman.

Miejsce: Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15

Zapisy (do 21 sierpnia) na: ckj@jidysz.org.pl lub tel. 22 409 91 005

 

26.08 ŚRODA, godz. 18

Spotkanie wokół książki „MÓJ FUTURYZM. Wspomnienia, listy, szkice, wiersze, proza” Romana Jakobsona z tłumaczką Danutą Ulicką

Prowadzenie: Xawery Stańczyk

Miejsce: Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15

Zapisy (do 21 sierpnia) na: ckj@jidysz.org.pl lub tel. 22 409 91 00

Wydarzenie towarzyszące w ramach Programu edukacyjno-kulturalnego Centrum Kultury Jidysz
Dofinansowano ze środków Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

 

27.08 CZWARTEK, godz. 11

SESJA NAUKOWA i PREMIERA KSIĄŻKI “Cwiszn cwej weltn, oder der Dibek / Dybuk. Między dwoma światami”

godz.11.00-17.30 – TEATR ZAWSZE GRANY – SESJA NAUKOWA w 70-lecie Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich. Opieka naukowa: prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska

godz.18.00-20.00 – PREMIERA KSIĄŻKI: Szlojme Zajnwel Rappoport (Szymon An-ski) „Cwiszn cwej weltn, oder der Dibek / Dybuk. Między dwoma światami” pod redakcją naukową prof. dr hab. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej. Prowadzenie: prof. dr hab. Małgorzata Leyko (Uniwersytet Łódzki)

Szczegóły: http://shalom.org.pl/sesja-naukowa-i-premiera-ksiazki-w-centrum-kultury-jiidysz/

Miejsce: Centrum Kultury Jidysz, ul. Andersa 15

Zapisy (do 21 sierpnia): ckj@jidysz.org.pl lub tel. 22 409 91 00, liczba miejsc ograniczona

uczestnicy spotkania

Zakończenie Seminarium online

Piątkowy wieczór w CKJ był wyjątkowy – kilkadziesiąt osób z krajów na kilku kontynentach spotkało się online, by podsumować 18. Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz, które trwało od 29 czerwca do 17 lipca. To pierwszy kurs, który odbywał się całkowicie zdalnie. Dzięki determinacji nauczycieli, organizatorów oraz słuchaczy, okazał się niebywałym sukcesem.

Studenci z Australii, Europy i Ameryki prezentowali zdobyte w ciągu trzech tygodni umiejętności. Za ich wysiłek podziękowała im Hanna Pałuba, wicedyrektor Teatru Żydowskiego. – Mam nadzieję, że spotkamy się w Warszawie w kolejnym roku. Nauka online przez trzy tygodnie była dla wszystkich wyzwaniem – powiedziała.

Również dla Gołdy Tencer jest bardzo ważne, że tak wiele osób zdecydowało się brać udział w kursie. Dyrektor Teatru Żydowskiego i założycielka Fundacji Shalom planuje już kolejny projekt międzynarodowy, w który mieliby zostać włączeni absolwenci Seminarium.

– Nauka w tym roku była dla nas technicznym wyzwaniem. Robiliśmy to po raz pierwszy. To dla nas lekcja na kolejny rok, chociaż mam nadzieję, że spotkamy się w Warszawie – zapewnia Hanna Pałuba. – Dziękuję za ciężką pracę i bycie z nami.

Uczniowie Reyze Turner zaprezentowali napisane w ramach zajęć eseje. Uczestnicy warsztatów twórczego pisania w jidysz prowadzonych przez Ethel Niborski przeczytali stworzone przez siebie utwory. Byli również studenci, którzy pochwalili się swoim talentem wokalnym, śpiewając w jidysz. Każdy miał okazję podzielić się wrażeniami z zajęć i pokazać najciekawsze prace.

Na zakończenie uroczystości uczestnicy wspólnie obejrzeli spektakl “Mazl Tov” w reżyserii Gołdy Tencer.

Do zobaczenia na kolejnym Seminarium za rok!

 

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

zdjęcie dwóch osób, które mówią do siebie How do you do, czyli sholem aleykhem w jidysz

Krótkie filmy z jidyszowym słownictwem

Lektorki 18. Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz, zorganizowanego przez Fundację Shalom w CKJ i odbywającego się po raz pierwszy online, przygotowały dla wszystkich krótką powtórkę ze słówek.

Krótkie filmy pozwolą utrwalić sobie, jak się przywitać, zapewnić o dobrym samopoczuciu, zapytać kogoś o imię lub samemu się przedstawić.

Poznamy też słownictwo związane z pogodą – burzą, gradem, grzmotami oraz rozświetlającym niebo słońcem.

Osobom wyruszającym na jidyszowe wakacje przyda się słownictwo związane z mapami, środkami transportu i pakowaniem walizki.

Zapraszamy do wspólnej nauki!

 

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy spotkania

Doświadczenie zanurzenia w języku i kulturze – Seminarium Jidysz online

Ponad dziewięćdziesiąt osób z kilkunastu krajów zapisało się na tegoroczne Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Kurs, zainicjowany przez Gołdę Tencer i Fundację Shalom, odbywa się już po raz osiemnasty, ale pierwszy raz prowadzony jest całkowicie w formule online.

Zdalna forma pracy umożliwia udział w zajęciach tym, którzy nie byliby w stanie dotrzeć do Warszawy. Słuchacze uczą się jidysz z różnych powodów. Chcą czytać stare gazety i książki w tym języku, chcą poznawać kulturę i historię Żydów aszkenazyjskich, chcą też nawiązywać znajomości z ludźmi o podobnych zainteresowaniach.

– Są tacy, którzy uczą się jidysz, bo słyszeli ten język w dzieciństwie. Ich rodzice rozmawiali w jidysz, gdy chcieli, by dzieci ich nie rozumiały. Czasami babcie śpiewały kołysanki w jidysz – wyjaśnia lektorka Anna Szyba. – Są też tacy, którzy potrzebują go do pracy naukowej: językoznawcy, literaturoznawcy, historycy. Albo tacy, którzy chcą śpiewać w jidysz lub grać w teatrze żydowskim. Tak więc są różne cele, ale jeden środek – udział w letnim seminarium.

Dyrektor Teatru Żydowskiego i założycielka Fundacji Shalom, Gołda Tencer, jidysz wyniosła z własnego domu. Od kilkudziesięciu lat prowadzi wiele projektów, które mają nie tylko uratować żydowską kulturę, co przybliżyć ją szerszej publiczności poprzez spektakle, książki, działania w przestrzeni publicznej, konkursy historyczne dla młodzieży. Odbywające się w Warszawie co roku Seminarium jest ważnym działaniem nie tylko promującym kulturę jidysz, ale też znacząco wpływającym na jej rozwój.

– Warszawa to historyczne centrum kultury jidysz i nasz program świadomie budujemy na tej tradycji – mówi Karolina Szymaniak, lektorka związana z Seminarium od początku jego istnienia. – Na kursie spotykają się ludzie z różnych krajów, o różnym doświadczeniu życiowym, w różnym wieku, w tym roku, dzięki elektronicznej formie – wiele osób, które wcześniej nie mogło przyjechać do Warszawy, może uczestniczyć w naszych zajęciach.

Tegoroczne seminarium to nie tylko nauka języka, ale też szereg dodatkowych warsztatów do wyboru – od kursu kreatywnego pisania i teatru, przez kurs czytania rękopisów (w tym roku to listy nauczycieli szkół żydowskich) po kurs slawizmów i hebraizmów w jidysz.

– Każdy znajdzie tu coś dla siebie – zapewnia Karolina Szymaniak. – Oferujemy też wykłady, spotkania. A i sam kurs na wyższych poziomach to często unikatowe seminaria tematyczne prowadzone przez specjalistów w danej dziedzinie. Staramy się stworzyć doświadczenie zanurzenia w języku i kulturze na tyle, na ile to tylko możliwe w formie zdalnej.

Uczestnicy Seminarium mieszkają w kilkunastu krajach – od Australii, przez Polskę, Albanię, Izrael, Szwajcarię, Włochy, Francję, po USA i Argentynę.

– Warto uczyć się jidysz, bo to język, którym rozbrzmiewała przedwojenna Polska, miasta i miasteczka, w których większość mieszkańców stanowiła ludność żydowska – przekonuje Anna Szyba. – W tym języku powstała bogata kultura, która koresponduje ze współczesną sobie kulturą polską, uzupełniając się wzajemnie. Tylko dzięki znajomości tego języka możemy w pełni poznać historię Żydów zamieszkujących tereny Europy Środkowo-Wschodniej.

Wprawdzie grupy lektoratowe są już wypełnione studentami, ale wciąż istnieje możliwość zapisania się na pojedyncze wykłady lub warsztaty, jak nauka twórczego pisania w jidysz, zajęcia teatralne lub podstawy pracy historyka zajmującego się dokumentami w języku jidysz.

Szczegóły na stronie: http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Organizatorem projektu jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy spotkania

Uroczyste rozpoczęcie Seminarium!

Języki jidysz jak co roku żyje w Warszawie, tym razem w wersji online. Ponad 90 osób zapisało się na 18. Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz organizowane przez Fundację Shalom przy współpracy CKJ.

Lekcje trwają od poniedziałku, ale dziś spotkaliśmy się na uroczystym rozpoczęciu. Przez platformę ZOOM mogliśmy się zobaczyć, poznać nauczycieli i wymienić ze sobą kilka uwag.

Wszystkich uczestników w języku jidysz przywitała Gołda Tencer, pomysłodawczyni Seminarium i założycielka Fundacji Shalom. To dzięki jej inicjatywie jidysz rozwija się w Warszawie, a teraz i na całym świecie.

O działalności Fundacji mówił Dawid Szurmiej. – Z jednej strony spotkania online nie zastąpią spotkań osobistych, ale z drugiej strony inaczej nie mielibyśmy szansy poznać tylu ciekawych ludzi – zapewniał, zapraszając jednocześnie wszystkich na Festiwal Singera, który również odbędzie się częściowo w formule zdalnej.

Nasi nauczyciele Magdalena Kozłowska, Anna Szyba, Tal Hever-Chybowski, Karolina Szymaniak, Reyze Turner, Natalia Krynicka, Agata Kondrat, Anna Rozenfeld, Etel Niborski, Shloyme Lubartovsky opowiedizeli o swoich zajęciach, na które zapraszamy!

Włączcie #ZOOMnaJidysz i dołączcie do nas!

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy pozują do wspólnego zdjęcia

Międzypokoleniowa radość – słuchacze UTW rozwijają pasje z Teatrem Żydowskim online

Słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku działającego przy Teatrze Żydowskim-Centrum Kultury Jidysz realizują swoje pasje w wielu dziedzinach. Jedną z form aktywnego i twórczego spędzania czasu jest Teatr Lalkowy Simche, który przygotowuje kolejny projekt międzypokoleniowy, realizowany tym razem online. Na teatralnej scenie seniorzy wraz z uczniami pokażą w grudniu sztukę inspirowaną „Akademią Pana Kleksa”.

Simche oznacza radość i taka jest właśnie ta grupa teatralna. Seniorzy, pod kierunkiem animatorki Katarzyny Batarowskiej, od 2015 roku przenoszą na scenę kolejne sztuki, wiersze i prozę.

Wszystko zaczęło się od chęci spędzania wspólnego czasu w kreatywny sposób i rozwijania pasji, która wyjdzie poza budynek przy Andersa 15. Artyści wszystkie rekwizyty i kukiełki szyją sami. Gdy prezentują wiersz “Na straganie” Jana Brzechwy, na scenę wchodzą własnoręcznie wykonane z ekologicznych materiałów warzywa – koper, szczypior, kalarepka, groszek, cebula i inne. Tymi wyjątkowymi kukiełkami zachwycają się widzowie w różnym wieku. Zwłaszcza, że spektakle Simche cieszą się ogromną popularnością, nie tylko wśród słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Grupa często jeździła ze swoim repertuarem do szkół i przedszkoli, gdzie prezentowała kolejne przedstawiania oraz przeprowadzała warsztaty tworzenia i animowania lalek, spotkania młodzieży z doświadczonymi i interesującymi ludźmi – jak choćby filmowe spotkanie uczniów szkół średnich z reżyserem Andrzejem Krakowskim czy z niepełnosprawnymi aktorami teatru ON.

– Moja motywacja bierze się z chęci aktywizacji seniorów, a także otwarcia młodzieży na ludzi starszych, pokazania, że mają oni wspaniałe doświadczenie życiowe, którym chętnie się podzielą. Z Simche odwiedzaliśmy szkoły, przedszkola, domy kultury, muzea, a także szpitale, gdzie dzielimy się z dziećmi teatralną pasją, pokazując przedstawienia oparte na naszych ulubionych dziecięcych utworach literackich – wyjaśnia Katarzyna Batarowska. – Scenografia i lalki robione są od podstaw przez nas z recyclingowanych materiałów. Pracami artystycznymi kieruje Wiesława Rawska-Tejszerska.

– Simche znaczy radosny – przypomina Witold Miecznikowski, członek grupy teatralnej. – My wszyscy mamy dzieci, wnuki i związane z tym radości, ale też troski i choroby. To, co jest tak cenne w naszych spotkaniach online, to fakt, że jesteśmy dla siebie życzliwi. Łączy nas to, że chcemy coś wspólnie stworzy, zrobić razem. Każdy z nas ma inny talent i umiejętności, które łączymy w spójną całość.

– Simche to moja radość, powrót do dzieciństwa, wspomnienia, wspaniała zabawa i kontakt z ludźmi z dystansem do siebie – zapewnia Joanna Oracz, członkini grupy teatralnej. – To również możliwość sprawdzenia swoich umiejętności, sprawności umysłowej i fizycznej, jak również wspaniała przygoda.

– Moja przygoda z Simche wynikała z ciekawości. Byłem nowy na uniwersytecie, chciałem spróbować różnych form aktywności, przyszedłem na zajęcia i zostałem – wspomina Michał Lauk. – Generalnie praca z teatrzykiem jest to dla mnie przyjemnością, która otoczeniu daje coś bardzo cennego – kontakt ze sztuką. Każda z form aktywności Simche jest dla mnie ważna: przedstawienia dla dorosłych, praca w grupie, spektakle międzypokoleniowe, spektakle dla dzieci. Dzieci chyba najważniejsze – to miły widz i bardzo wdzięczny odbiorca.

Aktorzy grupy Simche biorą udział w projektach międzypokoleniowych – razem z uczniami warszawskich szkół tworzą wspólne spektakle, wystawiane następnie na deskach Teatru Żydowskiego oraz w przestrzeni szkolnej. W 2018 roku był to projekt Zichrojnes, dotyczący pamięci o dawnej Warszawie, wspomnień związanych z miejscami w stolicy – tymi znanymi wszystkim i tymi, które mają wyjątkowe znaczenie tylko dla niektórych. Uczniowie warszawskich szkół przeprowadzali wywiady ze starszymi osobami, zrobili film oraz wspólnie z seniorami przygotowali mapę miasta z zaznaczonymi istotnymi dla projektu punktami. W ramach działań międzypokoleniowych w 2018 r. członkowie grupy Simche przygotowali wspólnie z uczniami Szkoły Podstawowej Nr 343 spektakl „Z Zemsty… Między pokoleniami”, wystawiany zarówno w szkole, jak i na deskach Teatru Żydowskiego. Dzieci zagrały w nim razem z seniorami, co stanowiło wyzwanie, ale jednocześnie pomost dla własnego zrozumienia.

– Tworzenie takich spektakli, poza twórczym działaniem, przynosi dobre relacje międzypokoleniowe, które zaowocowały choćby wspólnymi wyprawami do teatru seniorów wraz z uczniami – podkreśla Katarzyna Batarowska.

– Wielką wartością jest dla nas współpraca międzypokoleniowa, która stała się dowodem, że każdy z nas w środku jest dzieckiem – zapewnia Paweł Kocemba, przewodniczący ds. edukacji kulturalnej w SP 343. – Praca przy projekcie „Z Zemsty…” miała pokazać, że starsi mogą inspirować młodszych, a dzieci mogą stać się powodem radości dla seniorów. Spektakl, po 6 miesiącach przygotowań, wystawiliśmy na Scenie Kameralnej Teatru Żydowskiego i w naszej szkole. Chyba mogę powiedzieć, że był wielkim sukcesem. Dzięki zrealizowaniu projektu otrzymaliśmy honorowy tytuł “Szkoła z pomysłem na KULTURĘ”.

Grupa Simche pozostała w kontakcie ze szkołą, prezentując we wrześniu 2019 r. swoją twórczość na festynie społecznościowym z okazji 25-lecia placówki.

W 2020 r. Simche wraz z uczniami SP 343 pracuje nad kolejnym spektaklem międzypokoleniowym – „A guzik! (nie) wyjęte z Akademii Pana Kleksa”. Tym razem spotkania przeniesiono do przestrzeni wirtualnej.

– Wierzymy, że świat pana Ambrożego, w który wspólnie wkraczamy i który poznajemy, jeszcze bardziej otworzy nas na kulturę żywego słowa i zaowocuje nie tylko oklaskami widzów, ale – jak poprzednie projekty – wielkimi przyjaźniami, które nie znają barier wiekowych – zaznacza Paweł Kocemba.

Więcej informacji o grupie teatralnej Simche na blogu: grupateatralnasimche.blogspot.com

logo CKJ

Kolejny semestr za nami!

Centrum Kultury Jidysz od połowy marca działało w systemie zdalnym. Lektoraty języka jidysz i hebrajskiego odbywały się w formule wirtualnej. Raz w tygodniu organizowaliśmy spotkania z poezją w ramach cyklu „Literackie Środy”. Utwory Debory Vogel, Malki Lee, Juliana Tuwima, Celii Dropkin, Kadii Mołodowskiej czytali aktorzy Teatru Żydowskiego oraz edukatorki związane z CKJ. Te dwujęzyczne – polsko-jidyszowe – wieczory cieszyły się dużym zainteresowaniem odbiorców.

17 czerwca odbyło się spotkanie poświęcone „Przygodom dobrego wojaka Szwejka” w jidyszowej odsłonie – ta klasyka czeskiej literatury doczekała się bowiem tłumaczenia na język jidysz. W spotkaniu brali udział: dr Petr Jan Vinš, Jan Gondowicz i dr Karolina Szymaniak.

CKJ jest również organizatorem spotkań wokół nowości książkowych. W maju spotkanie z prof. Janem Grabowskim dotyczące publikacji „Na posterunku” prowadził online prof. Piotr Forecki. Już niedługo odbędzie się kolejne takie spotkanie – z założycielem i prezesem Yiddish Book Center, Aaronem Lansky’m, o jego książce „Przechytrzyć historię. Niezwykłe przygody człowieka, który ocalił milion książek w jidysz” porozmawia dr Karolina Szymaniak.

Działający w CKJ Uniwersytet Trzeciego Wieku był jednym z pierwszych, który przeniósł się do sieci. Słuchacze UTW dwa razy w tygodniu brali udział w wykładach na temat historii, kultury, sztuki, znanych postaci i osobowości światowych scen teatralnych i filmowych. Wykłady dotyczyły kultury żydowskiej i nie tylko. Każdego dnia odbywały się zajęcia warsztatowe dla Seniorów: pantomima, literatura jidysz, kuchnia żydowska, wycinanka żydowska, collage, taniec izraelski, nauka obsługi komputerów, lektorat języka angielskiego, hebrajskiego i jidysz oraz spotkania grupy teatralnej Simche. Słuchacze UTW pracują przez cały czas nad projektem międzypokoleniowym, w który zaangażowali się uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 343 w Warszawie. Na teatralnej scenie seniorzy wraz z uczniami pokażą w grudniu sztukę inspirowaną „Akademią Pana Kleksa”, do której teraz próby odbywają się w przestrzeni wirtualnej.

W minionym semestrze nieprzerwanie odbywały się także przeniesione do Internetu zajęcia Żydowskiego Uniwersytetu Otwartego. W ramach zakończonego właśnie semestru słuchacze brali udział w cotygodniowych wykładach związanych z kulturą i historią Żydów europejskich. Zajęcia te, odnoszące się do tematu przewodniego semestru – ekologii, przeprowadzili badacze i naukowcy z ośrodków akademickich całej Polski.

Latem CKJ współpracuje z Fundacją Shalom, która jest organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Kurs odbywa się po raz osiemnasty, ale pierwszy raz prowadzony jest całkowicie online. Słuchacze będą spotykać się z wykładowcami przez trzy tygodnie – od 29 czerwca do 17 lipca. W programie znalazły się intensywne lektoraty na czterech poziomach zaawansowania, konwersacje i tutoriale językowe, warsztaty, wykłady oraz dodatkowe zajęcia weekendowe.

Statystyki:

W marcu 2020 odnotowaliśmy łączny wzrost o 39 % w stosunku do lutego 2020 i o 83 % w stosunku do marca 2019.
W kwietniu 2020 odnotowaliśmy łączny wzrost o 79 % w stosunku do marca 2020 i o 372 % w stosunku do kwietnia 2019.
W maju 2020 odnotowaliśmy łączny wzrost o 15 % w stosunku do kwietnia 2020 i o 486 % w stosunku do maja 2019.

uczestnicy spotkania

Cykl “Literackie Środy” za nami…

Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w projekt: Karolinie Szymaniak, Sylwii Najah, Ariko Kato, Joannie Lisek, Ewie Dąbrowskiej, Belli Szwarcman-Czarnocie, Wandzie Siemaszko, Annie Rozenfeld, Piotrowi Wiszniowskiemu, Jordanowi Lee Schnee, Jerzemu Walczakowi i Annie Szybie, a także niezastąpionemu Hubertowi Osmólskiemu!

To dzięki Wam język jidysz rozbrzmiewał wirtualnie przez ostatni miesiąc…

Dziękujemy naszym Widzom za obecność, liczne komentarze, słowa podziwu i otuchy.

Dyrektor Gołdzie Tencer i Hannie Pałubie za wsparcie.

Naszym projektantom za oprawę graficzną.

To dopiero początek wydarzeń online na żywo w Centrum Kultury Jidysz. Więcej niespodzianek wkrótce…