uczestnicy spotkania

“Wysłuchać mieszkańców ulicy żydowskiej”

– Byliśmy kwartetem solistów i każdy z nas wymyślił swoją część książki na własny autorski sposób – tak o publikacji “Warsze, Warszawa” mówiła Agnieszka Żółkiewska podczas spotkania, które odbyło się 12 kwietnia na naszym Facebooku. Partnerem wydarzenia był Żydowski Instytut Historyczny.

– Podtytuł książki to “Żydzi w historii miasta 1414-2014”. To pokazuje, że autorzy współgrali z historią Warszawy. Wędrując z historią Żydów w Warszawie, widzimy jak zmienia się topografia miasta – wyjaśnia Franciszek Bojańczyk, przewodnik miejski.

Franciszek Bojańczyk

Książka zawiera wiele adresów, których śladem można dziś podążać. Są miejsca związane z religią, kulturą, światem jidysz.

Obecność Żydów w mieście była ograniczana, uzależniona od wielu czynników, w tym decyzji książąt mazowieckich, potem królów. Lobby mieszczańskie, chrześcijańskie próbowało wpływać na władców. Chrześcijanie traktowali Żydów jako konkurencję ekonomiczną. Prawo do obywatelstwa, bycia w mieście, przyznano Żydom dopiero w XIX wieku.

– Żydzi tutaj cały czas byli, ale ich obecność związana była z ciągłym konfliktem, z ciągłym negocjowaniem swojej obecności – wyjaśnia Franciszek Bojańczyk.

– Dzięki tej książce możemy zobaczyć ciągłość trudnych relacji i historię nieustannego negocjowania – zaznacza prowadząca spotkanie Sylwia Chutnik.

Sylwia Chutnik

Autorzy korzystali z zasobów archiwalnych, spraw sądowych, prasy, wspomnień, literatury pięknej. – Icchok Baszewis Singer w przeciwieństwie do innych literatów dzielił się sprawami kontrowersyjnymi – mówi Agnieszka Żółkiewska.

Agnieszka Żółkiewska

Ważnym źródłem, z którego korzystano w książce, było Archiwum Ringelbluma. Celem było oddanie głosu ofiarom getta, odejście od postrzegania tej historii przez polskie źródła. – Możemy wysłuchać mieszkańców ulicy żydowskiej – zachęca do lektury Franciszek Bojańczyk.

Żydzi nie stanowili homogenicznej grupy. Istniały silne podziały religijne, polityczne, kulturowe, językowe, pod względem tożsamościowym.

“Warsze, Warszawa” to praca zbiorowa członków Pracowni Społeczności Wielkomiejskich, działającej w ŻIH od grudnia 2017 r. Autorami publikacji są dr Paweł Fijałkowski, Marta Janczewska, prof. dr hab. Andrzej Żbikowski i dr Agnieszka Żółkiewska.

Nagranie spotkania https://www.facebook.com/centrumkulturyjidysz/videos/936272957128596/

 

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Comments are closed.