screen z wykładu

O Sanatorium Medema na Seminarium Jidysz

Sanatorium Medema w Miedzeszynie, które zostało uwiecznione w filmie “Droga Młodych” Aleksandra Forda, to jedno z ważnych miejsc przedwojennej jidyszowej kultury. Dziś – w ramach Zimowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz – mówiła o nim naszym słuchaczom dr Magdalena Kozłowska.

Czym wyróżniało się to miejsce? “Skupiało się na edukacji przez doświadczenie, byciu blisko z naturą” – podkreślała Magdalena Kozłowska.

Budowa Sanarium w Miedzeszynie zaczęła się w latach 1923-1924. Wówczas Miedzeszyn znajdował się na przedmieściach Warszawy. Miejsce to miało być rodzajem uhonorowania Vladimira Medema, polityka i ideologa Bundu, który zmarł w 1923 r.

Celem działalności była nie tylko poprawa zdrowia fizycznego przebywających tam dzieci, ale też edukacja. Pacjenci byli w wieku od 6 do 16 lat. Sanatorium przyjmowało nawet 600 pacjentów rocznie. 80% z nich stanowiły dzieci robotników, drobnych kupców. Byli to pacjenci z całej Polski, w większości z Warszawy.

Sanatorium było zlokalizowane w lesie, w miłym otoczeniu, w wiejskiej okolicy, co stanowiło ogromną odmianę dla pacjentów z zanieczyszczonych miast.

“Dzieci miały wpływ na funkcjonowanie sanatorium, mogły decydować, co będą robić, oczywiście nie dotyczyło to wszystkich obszarów funkcjonowania, ale dawało poczucie istnienia mini-republiki” – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.

W Sanatorium nie obchodzono świąt religijnych. Jom Kipur różnił się tym od innych dni, że na stole kładziono biały obrus. Gdy starsze dzieci pytały, po co w ogóle robić cokolwiek z okazji tego święta, kierownictwo odpowiadało, że aby odrzucić religię, trzeba ją najpierw poznać.

Dzieci, które otrzymywały paczki od rodziców miały dzielić się zawartością z innymi. W budynku była biblioteka. Praktykowano też gazetkę ścienną – do dziś popularny element polskich szkół.

W zorganizowanym w tym roku po raz pierwszy Międzynarodowym Zimowym Seminarium Języka i Kultury Jidysz online bierze udział kilkadziesiąt osób z różnych krajów. Przez dwa zimowe weekendy uczą się języka, biorą udział w wykładach oraz warsztatach. Wszystkich zainteresowanych nauką jidysz zapraszamy na kolejne seminarium! Więcej informacji na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Organizator: Fundacja Shalom i Centrum Kultury Jidysz

grafika zimowego mini-seminarium jidysz

Zimowe seminarium jidysz online

Fundacja Shalom, od lat działająca na rzecz kultywowania historii i kultury polskich Żydów, w tym roku organizuje po raz pierwszy zimowe seminarium jidysz. Spotkania będą prowadzone online.

Zapisać może się każdy, kto ma opanowane podstawy języka. Zajęcia odbywać się będą w dwóch grupach – średniozaawansowanej i zaawansowanej, przez dwa weekendy: 26-28 lutego oraz 5-7 marca. Na uczestników czekają intensywne zajęcia językowe prowadzone przez Annę Szybę i Karolinę Szymaniak, warsztaty, wykłady oraz projekcje spektakli i sztuki Teatru Żydowskiego.

Fundacja przy projekcie współpracuje z Centrum Kultury Jidysz Teatru Żydowskiego. Obie instytucje wspólnie organizują Międzynarodowe Letnie Seminaria Języka i Kultury Jidysz od 18 lat. W ubiegłym roku po raz pierwszy taki kurs odbył się zdalnie przez platformę ZOOM. Wzięła w nim udział rekordowa liczba prawie 100 osób. To zainspirowało organizatorów do rozwinięcia projektu i zaproponowania intensywnej nauki jidysz również zimą.

– Idea zorganizowania całego letniego projektu online z początku wydawała się nam karkołomna, szybko przekonałyśmy się jednak, że to ogromna szansa dla tych, których normalnie nie byłoby stać na przyjazd do Warszawy z drugiego końca świata – zapewnia Natalia Chmielarz, koordynatorka projektu. – Myślę też, że mimo wirtualnego dystansu udało nam się wraz ze wspaniałymi prowadzącymi i uczestnikami stworzyć atmosferę nauki, wymiany myśli i po prostu dobrej zabawy. Na pewno nie zapomnę zapalania szabasowych świec na Zoomie!

O zimowej edycji seminarium koordynatorki – Natalia Chmielarz i Michalina Jadczak – oraz lektorka Karolina Szymaniak – myślały już w lipcu 2020, na fali twórczego entuzjazmu i radości z sukcesu projektu. – Stwierdziłyśmy, że weekendowy kurs jidysz w domowym zaciszu, przy rozgrzewającej zimowej herbacie to idealne połączenie, które znakomicie wypełnia lukę między kolejnymi kursami letnimi – wyjaśnia Natalia Chmielarz.

– Warto uczyć się jidysz, by móc odkrywać bogatą historię Żydów z Europy Środkowej i Wschodniej – mówi lektorka Anna Szyba. – Dzięki temu możemy stać na straży tak ważnego języka, ratować dziedzictwo Żydów, którzy nie mogą tego zrobić sami. Dzięki temu można też rozumieć jidyszowe dialogi w “Shtislu”, “Unorthodox” i “Królu” bez korzystania z internetowego translatora, który, niestety, wielokrotnie może nas wprowadzić w błąd.

W trakcie zimowego seminarium studenci mogą zapisać się na warsztaty czytania rękopisów, zdobyć wiedzę o jidyszowej prasie, wysłuchać wykładów o balach purimowych, Sanatorium Medema, filmie “Mir kumen on” Aleksandra Forda czy Zakopanem w literaturze jidysz.

Założona przez Gołdę Tencer Fundacja Shalom od 1987 r. upamiętnia polskich Żydów i ich kulturę, organizując kursy jidysz, wykłady, warsztaty, konkursy edukacyjne, spektakle teatralne i telewizyjne, wystawy i festiwale oraz prowadząc działalność wydawniczą.

Więcej informacji o seminarium jidysz na stronie http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

okładka publikacji

DOS HEFTL – publikacja poseminaryjna

Mamy ogromny zaszczyt podzielić się z Państwem publikacją w języku jidysz, której autorkami i autorami są studenci grupy średnio zaawansowanej, prowadzonej przez Reyze Turner w ramach tegorocznego XVIII Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz ONLINE

W ciągu trzech tygodni każdy uczeń został poproszony o wybranie tematu, a następnie wygłoszenie pięciominutowej prezentacji oraz napisanie eseju. (To zadanie było oparte na module nauki języka Brukhe Langa, nauczyciela jidysz YIVO). Najtrudniejszym zadaniem w nauce języków jest formułowanie oryginalnych, złożonych idei przy użyciu nieznanego jeszcze słownictwa i konstrukcji gramatycznych, ale podjęcie tego wyzwania pomaga uczniom. Następuje postęp w sposób, którego nie może dokonać przy pomocy żadnych innych ćwiczeń. Rezultaty tego lata były imponujące i mamy nadzieję, że się z tym zgadzacie. Wyrazy uznania dla uczniów za ich ciężką pracę. Miłego czytania esejów – leyent gezunterheyt!

[ENGLISH]

Below is a booklet of essays written by the students in the Level 3: Grammar and Vocabulary for Intermediate Students course during the 2020 online Warsaw Yiddish Summer Seminar. Over the course of the three weeks, each student was asked to choose a topic, outline and then deliver a five-minute presentation about it, and draft and revise a two- to four-page essay on the same subject. (This assignment was based on YIVO Yiddish teacher Brukhe Lang’s project-based language-learning module.) The hardest task in language learning is to formulate original, complex ideas using still-unfamiliar vocabulary and grammatical constructions — but undertaking this challenge bolsters students’ progress in a way that no other activity can. The end results this summer were quite impressive, as I hope you’ll agree. Kudos to the students for their hard work. Enjoy reading the essays — leyent gezunterheyt!

💡 ➡ DOS HEFTL – publikacja poseminaryjna

 

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy spotkania

Zakończenie Seminarium online

Piątkowy wieczór w CKJ był wyjątkowy – kilkadziesiąt osób z krajów na kilku kontynentach spotkało się online, by podsumować 18. Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz, które trwało od 29 czerwca do 17 lipca. To pierwszy kurs, który odbywał się całkowicie zdalnie. Dzięki determinacji nauczycieli, organizatorów oraz słuchaczy, okazał się niebywałym sukcesem.

Studenci z Australii, Europy i Ameryki prezentowali zdobyte w ciągu trzech tygodni umiejętności. Za ich wysiłek podziękowała im Hanna Pałuba, wicedyrektor Teatru Żydowskiego. – Mam nadzieję, że spotkamy się w Warszawie w kolejnym roku. Nauka online przez trzy tygodnie była dla wszystkich wyzwaniem – powiedziała.

Również dla Gołdy Tencer jest bardzo ważne, że tak wiele osób zdecydowało się brać udział w kursie. Dyrektor Teatru Żydowskiego i założycielka Fundacji Shalom planuje już kolejny projekt międzynarodowy, w który mieliby zostać włączeni absolwenci Seminarium.

– Nauka w tym roku była dla nas technicznym wyzwaniem. Robiliśmy to po raz pierwszy. To dla nas lekcja na kolejny rok, chociaż mam nadzieję, że spotkamy się w Warszawie – zapewnia Hanna Pałuba. – Dziękuję za ciężką pracę i bycie z nami.

Uczniowie Reyze Turner zaprezentowali napisane w ramach zajęć eseje. Uczestnicy warsztatów twórczego pisania w jidysz prowadzonych przez Ethel Niborski przeczytali stworzone przez siebie utwory. Byli również studenci, którzy pochwalili się swoim talentem wokalnym, śpiewając w jidysz. Każdy miał okazję podzielić się wrażeniami z zajęć i pokazać najciekawsze prace.

Na zakończenie uroczystości uczestnicy wspólnie obejrzeli spektakl “Mazl Tov” w reżyserii Gołdy Tencer.

Do zobaczenia na kolejnym Seminarium za rok!

 

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

zdjęcie dwóch osób, które mówią do siebie How do you do, czyli sholem aleykhem w jidysz

Krótkie filmy z jidyszowym słownictwem

Lektorki 18. Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz, zorganizowanego przez Fundację Shalom w CKJ i odbywającego się po raz pierwszy online, przygotowały dla wszystkich krótką powtórkę ze słówek.

Krótkie filmy pozwolą utrwalić sobie, jak się przywitać, zapewnić o dobrym samopoczuciu, zapytać kogoś o imię lub samemu się przedstawić.

Poznamy też słownictwo związane z pogodą – burzą, gradem, grzmotami oraz rozświetlającym niebo słońcem.

Osobom wyruszającym na jidyszowe wakacje przyda się słownictwo związane z mapami, środkami transportu i pakowaniem walizki.

Zapraszamy do wspólnej nauki!

 

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy spotkania

Doświadczenie zanurzenia w języku i kulturze – Seminarium Jidysz online

Ponad dziewięćdziesiąt osób z kilkunastu krajów zapisało się na tegoroczne Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz. Kurs, zainicjowany przez Gołdę Tencer i Fundację Shalom, odbywa się już po raz osiemnasty, ale pierwszy raz prowadzony jest całkowicie w formule online.

Zdalna forma pracy umożliwia udział w zajęciach tym, którzy nie byliby w stanie dotrzeć do Warszawy. Słuchacze uczą się jidysz z różnych powodów. Chcą czytać stare gazety i książki w tym języku, chcą poznawać kulturę i historię Żydów aszkenazyjskich, chcą też nawiązywać znajomości z ludźmi o podobnych zainteresowaniach.

– Są tacy, którzy uczą się jidysz, bo słyszeli ten język w dzieciństwie. Ich rodzice rozmawiali w jidysz, gdy chcieli, by dzieci ich nie rozumiały. Czasami babcie śpiewały kołysanki w jidysz – wyjaśnia lektorka Anna Szyba. – Są też tacy, którzy potrzebują go do pracy naukowej: językoznawcy, literaturoznawcy, historycy. Albo tacy, którzy chcą śpiewać w jidysz lub grać w teatrze żydowskim. Tak więc są różne cele, ale jeden środek – udział w letnim seminarium.

Dyrektor Teatru Żydowskiego i założycielka Fundacji Shalom, Gołda Tencer, jidysz wyniosła z własnego domu. Od kilkudziesięciu lat prowadzi wiele projektów, które mają nie tylko uratować żydowską kulturę, co przybliżyć ją szerszej publiczności poprzez spektakle, książki, działania w przestrzeni publicznej, konkursy historyczne dla młodzieży. Odbywające się w Warszawie co roku Seminarium jest ważnym działaniem nie tylko promującym kulturę jidysz, ale też znacząco wpływającym na jej rozwój.

– Warszawa to historyczne centrum kultury jidysz i nasz program świadomie budujemy na tej tradycji – mówi Karolina Szymaniak, lektorka związana z Seminarium od początku jego istnienia. – Na kursie spotykają się ludzie z różnych krajów, o różnym doświadczeniu życiowym, w różnym wieku, w tym roku, dzięki elektronicznej formie – wiele osób, które wcześniej nie mogło przyjechać do Warszawy, może uczestniczyć w naszych zajęciach.

Tegoroczne seminarium to nie tylko nauka języka, ale też szereg dodatkowych warsztatów do wyboru – od kursu kreatywnego pisania i teatru, przez kurs czytania rękopisów (w tym roku to listy nauczycieli szkół żydowskich) po kurs slawizmów i hebraizmów w jidysz.

– Każdy znajdzie tu coś dla siebie – zapewnia Karolina Szymaniak. – Oferujemy też wykłady, spotkania. A i sam kurs na wyższych poziomach to często unikatowe seminaria tematyczne prowadzone przez specjalistów w danej dziedzinie. Staramy się stworzyć doświadczenie zanurzenia w języku i kulturze na tyle, na ile to tylko możliwe w formie zdalnej.

Uczestnicy Seminarium mieszkają w kilkunastu krajach – od Australii, przez Polskę, Albanię, Izrael, Szwajcarię, Włochy, Francję, po USA i Argentynę.

– Warto uczyć się jidysz, bo to język, którym rozbrzmiewała przedwojenna Polska, miasta i miasteczka, w których większość mieszkańców stanowiła ludność żydowska – przekonuje Anna Szyba. – W tym języku powstała bogata kultura, która koresponduje ze współczesną sobie kulturą polską, uzupełniając się wzajemnie. Tylko dzięki znajomości tego języka możemy w pełni poznać historię Żydów zamieszkujących tereny Europy Środkowo-Wschodniej.

Wprawdzie grupy lektoratowe są już wypełnione studentami, ale wciąż istnieje możliwość zapisania się na pojedyncze wykłady lub warsztaty, jak nauka twórczego pisania w jidysz, zajęcia teatralne lub podstawy pracy historyka zajmującego się dokumentami w języku jidysz.

Szczegóły na stronie: http://jidyszland.pl/pl/seminarium-jidysz/

Organizatorem projektu jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.

uczestnicy spotkania

Uroczyste rozpoczęcie Seminarium!

Języki jidysz jak co roku żyje w Warszawie, tym razem w wersji online. Ponad 90 osób zapisało się na 18. Międzynarodowe Seminarium Języka i Kultury Jidysz organizowane przez Fundację Shalom przy współpracy CKJ.

Lekcje trwają od poniedziałku, ale dziś spotkaliśmy się na uroczystym rozpoczęciu. Przez platformę ZOOM mogliśmy się zobaczyć, poznać nauczycieli i wymienić ze sobą kilka uwag.

Wszystkich uczestników w języku jidysz przywitała Gołda Tencer, pomysłodawczyni Seminarium i założycielka Fundacji Shalom. To dzięki jej inicjatywie jidysz rozwija się w Warszawie, a teraz i na całym świecie.

O działalności Fundacji mówił Dawid Szurmiej. – Z jednej strony spotkania online nie zastąpią spotkań osobistych, ale z drugiej strony inaczej nie mielibyśmy szansy poznać tylu ciekawych ludzi – zapewniał, zapraszając jednocześnie wszystkich na Festiwal Singera, który również odbędzie się częściowo w formule zdalnej.

Nasi nauczyciele Magdalena Kozłowska, Anna Szyba, Tal Hever-Chybowski, Karolina Szymaniak, Reyze Turner, Natalia Krynicka, Agata Kondrat, Anna Rozenfeld, Etel Niborski, Shloyme Lubartovsky opowiedizeli o swoich zajęciach, na które zapraszamy!

Włączcie #ZOOMnaJidysz i dołączcie do nas!

Organizatorem Międzynarodowego Seminarium Języka i Kultury Jidysz jest Fundacja Shalom we współpracy z Centrum Kultury Jidysz.

Projekt współfinansowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny.

Patronat nad projektem: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin i Żydowski Instytut Historyczny.