Pocztówka dźwiękowa CKJ – nagranie z warsztatów z Mają Luxenberg

Podczas warsztatów dźwiękowych w Centrum Kultury Jidysz wspólnie zastanawialiśmy się, jak brzmi nasza instytucja. Nie metaforycznie, lecz dosłownie: jakie dźwięki składają się na jej codzienność, rytm pracy, obecność ludzi i rzeczy.

W trakcie spotkania z Mają Luxenberg uczestniczki i uczestnicy wyruszyli na dźwiękowy spacer po przestrzeniach CKJ. Rejestrowaliśmy m.in. odgłosy warsztatów w Klubie Kinderwelt, dźwięki parzenia kawy, pracę wszelkich cekajotowych maszyn – również tych kuchennych, dźwięki rozmów i jeszcze raz dzieci 🙂 Z tych nagrań powstała krótka, kolektywna kompozycja — pocztówka dźwiękowa.

Właśnie odebraliśmy z tłoczni gotowe egzemplarze: giętkie winylowe pocztówki, które można odtwarzać jak płytę gramofonową. To materialny ślad wspólnej pracy, eksperymentowania, uważnego słuchania i wspólnego bycia.

Dziś udostępniamy nagranie pocztówki dźwiękowej CKJ, którego możecie posłuchać poniżej.

Za kilka dni ogłosimy także konkurs, w którym będzie można wygrać fizyczny egzemplarz pocztówki – bądźcie czujni!

Zachęcamy do słuchania i poznawania Centrum Kultury Jidysz poprzez DŹWIĘK!

 

BURIK בוריק – FESTIWAL BURAKA 9–12 października 2025

BURIK בוריק – FESTIWAL BURAKA 9–12 października 2025
 
To była wspaniała – według niektórych wręcz najlepsza – edycja festiwalu!
 
Czerpaliśmy z doświadczeń zdobytych przy festiwalach Jabłka (AN EPELE – אַן עפּעלע), Ziemniaka (BULBES בולבעס) i Cebuli (CIBELE ציבעלע), by stworzyć wielowymiarową, niesztampową opowieść o zwykłym–niezwykłym bohaterze – buraku (BURIK בוריק).
 
Siłą festiwalu – jak zawsze – była różnorodność wydarzeń i niezwykłe osoby, które dały się wciągnąć w buraczane szaleństwo, dzieląc się wiedzą, pasją i wrażliwością.
 
Przez cztery dni Centrum Kultury Jidysz pulsowało buraczaną energią!
 
Zaczęliśmy wykładem Belli Szwarcman-Czarnoty o buraku w kulturze żydowskiej, a potem zanurzyliśmy się w jidyszowych słowach i metaforach podczas warsztatu z Aleksandrą Glubą „Sznajdn, kochn, burikes!”.
 
Kuba Grzybowski zagrał koncert na gitarę i… buraki, a w weekend wspólnie zazieleniliśmy przestrzeń przed CKJ, sadząc „Wilde blumen” ze wsparciem Agnieszki Dragon i Zielonego Wolontariatu Zarządu Zieleni m.st. Warszawy.
 
Nie zabrakło kreatywności – lepiliśmy buraczane kadzielniczki z gliny pod okiem Anny Polishchuk z Strum Ceramics, kisiliśmy buraki w najróżniejszych odsłonach, korzystając z wiedzy Oli Jankowskiej-Głowackiej i Maćka Głowackiego, tworzyliśmy ziny o kobietach w Bundzie z członkiniami Café Bund i rozmawialiśmy o kibucach oraz PGR-ach z Magdaleną Kozłowską i Bartoszem Pankiem.
Spacerowaliśmy śladami działaczek i działaczy Bundu po cmentarzu na Okopowej, a najmłodsi odkrywali magię soku z buraka na warsztatach z antotypii prowadzonych przez Zosię Mioduszewską-Wajszczak.
 
Finałem był wspólny stół – טיש (tisz) – z ukraińskim barszczem, światłem świec i opowieściami, przy których spotkały się tradycje jidysz, ukraińska i polska. Za to niezwykłe przeżycie kulinarno-kulturalne dziękujemy dziewczynom z Ukraińskiego Domu.
 
Dziękujemy wszystkim uczestnikom, prowadzącym i partnerom za to, że razem z nami stworzyliście ten wyjątkowy buraczany festiwal!
 
Może jeszcze kiedyś powrócimy do warzywno-owocowych tematów – kto wie?
 
Na razie, po tak udanej edycji, robimy chwilę przerwy, by dać sobie przestrzeń na coś zupełnie nowego – coś, co znów Was zaskoczy, poruszy i zachwyci. 
 
Do zobaczenia w Centrum Kultury Jidysz!
 
Kuratorka projektu: Natalia Chmielarz
Opracowanie graficzne: Adela Madej
Konsultacje z języka jidysz: Karolina Szymaniak
Współpraca produkcyjna: Zofia Mioduszewska-Wajszczak, Jan Kaczmarczyk, Anna Rabczuk, Izabela Szumen
Partnerzy projektu: • Ukraiński Dom / Український Дім • Café Bund קאַפֿע בונד • Wydawnictwo Czarne • Tekla – kawa i winyle • Pan Burak
 
Dofinansowano ze środków Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Trzeci tydzień 23. edycji Seminarium!

Trzeci (i ostatni) tydzień Seminarium rozpoczęliśmy w Muzeum POLIN zwiedzając wystawę czasową „1945. Nie koniec, nie początek”.
Zobaczcie, co działo się w minionych dniach, a było bardzo intensywnie! Wysłuchaliśmy wykładu Lejzera Burko o prasie Haredi, rozwiązywaliśmy zagadki z prasy jidyszowej (nawet najbardziej zaawansowani potrzebowali podpowiedzi!), obejrzeliśmy animację autorstwa Yankiela Krakovsky’ego, Zuzanna Kruk i Anna Jeglorz produkowały seminaryjne torby, grupa filmowa przygotowywała wstępne zdjęcia do filmów, a reportażowa komentarz meczu sportowego. Na koniec zaś – sztikeraj-krajz (wyszywanki) z Johnem, wspólne lepienie makaronu, kilogramy pomidorów, szabes, degustacja kiszonek z ubiegłego tygodnia, a przede wszystkim wspólne śpiewanie w jidysz!
Funem szejnem worcl arojs…
 
Take a look at what’s been happening over the past few days — it’s been intense!
We solved puzzles from Yiddish newspapers (even the most advanced participants needed some hints!), watched an animation by Yankl Krakovsky, Zuzanna Kruk and Anna Jeglorz made seminar tote bags, and the film group began shooting preliminary scenes for their movies. Another team were preparing for a football match commentary. Not mentioning hearing the lecture about Haredi press by Leyzer Burko.
And finally – shtikeray-krayz (embroidery circle) with John, making pasta with Tom, chopping kilos of tomatoes, celebrating Shabes, tasting last week’s pickles, and most importantly, singing Yiddish songs!
Funem sheynem wortsl aroys…
 
Pictures by Ely, Uri, Monika, Tom, Natalia

I tydzień 23. edycji Letniego Seminarium!

Pierwszy tydzień Letniego Seminarium Jidysz zwieńczyły warsztaty kulinarne z Tom Maitav, jedną z uczestniczek. Później naturalnie zasiedliśmy do wspólnego, szabatowego stołu. Śpiewom w jidysz przewodził Yuri Vedenyapin! ????????

Zdjęcia dzięki uprzejmości Eliszewy, Erica, Karoliny i Jagi ????

Objazd naukowy 2025 – relacja

W długi weekend 19-22.06.2025 uczestnicy regularnych zajęć oraz sympatycy Centrum Kultury Jidysz wybrali się na doroczny objazd naukowy śladami żydowskich zabytków pod przewodnictwem Reginy Gromackiej i Martyny Steckiewicz.

Tym razem wybraliśmy się na Podkarpacie, gdzie mieliśmy okazję zwiedzić zarówno duże miasta, takie jak Rzeszów oraz Przemyśl, jak i niewielkie miejscowości, z dala od głównych dróg. Odwiedziliśmy między innymi: Tarnogród, Biłgoraj, Jarosław, Wielkie Oczy, Leżajsk oraz Łańcut, gdzie szukaliśmy zachowanych śladów życia społeczności żydowskiej. Jak zwykle każdy z uczestników wygłosił przygotowany wcześniej referat ????

Szczególne wrażenie zrobiły na nas spotkania z lokalnymi działaczami na rzecz pamięci żydowskiej. Swój cenny czas poświęcił nam między innymi burmistrz Tarnogrodu, pan Paweł Dec, który opowiedział o losach synagogi i procesie jej zachwycającej rewitalizacji. Pan Artur Bara oprowadził nas po Biłgoraju Icchoka Baszewisa Singera, a pani Irena Litwińska, dyrektorka biblioteki w Wielkich Oczach, opowiedziała o ciekawej historii tej wieloetnicznej wsi leżącej dziś na pograniczu polsko-ukraińskim. W wędrówce po żydowskich zaułkach Rzeszowa towarzyszył nam pan Jacek Micał.

Wszystkim bardzo serdecznie dziękujemy i życzymy powodzenia w dalszych działaniach!

Autorzy zdjęć: Dariusz Chulczyński i Anna Gromadowska 

____________________________________________________________
Projekt odbywa się w ramach programu edukacyjno-kulturalnego Centrum Kultury Jidysz

Realizację zadania dofinansowano ze środków dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Max Blecher – relacja ze spotkania 3.06

W pierwszym tygodniu czerwca odbyło się spotkanie wokół niedawno wydanego przez Państwowy Instytut Wydawniczy zbioru tekstów Maxa Blechera. O Blecherze, przedmiotach, cielesności, fenomenologii i wielu innych fascynujących sprawach dyskutowali Adam Lipszyc i Piotr Sadzik

Der sok – relacja z warsztatów 27.05

Der sok lał się gęsto podczas naszych ostatnich warsztatów jidyszowych z Karoliną Szymaniak.
Za cześć performatywno-kulinarną odpowiadała Natalia Chmielarz.
W repertuarze:
???? A ziser szigojen/słodkie szaleństwo – seler naciowy, marchew, jabłko
???? A fabisn ponem/skrzywiona gęba – 100% rabarbar
???? Beser vi M. Faktor – lepszy niż M. Faktor – burak, jabłko, marchew
I masa jidyszowej wiedzy!